Galerię prowadzi  artysta plastyk, projektant wnętrz Katarzyna Tymecka,
 która służąc swoją wiedzą pomoże w
wyborze odpowiedniego dzieła sztuki, które nie tylko stanowić będzie swoistą inwestycję, ale
również stanie się obiektem zdobiącym Państwa otoczenie.
Osobom odwiedzającym Galerię ART chcemy dać zatem możliwość obcowania z pięknem i
sztuką, tworzoną z pasją oraz zaangażowaniem.
Każdy kto chce na co dzień otaczać się dziełami sztuki w przystępnych cenach znajdzie w
GaleriiART coś dla siebie.
Galeria ART nastawia się także na promowanie rzeźby oraz rzemiosła artystycznego, które są
nieodzownymi elementami wystroju wnętrz klasycznych jak i nowoczesnych.

Sztuka traci sens, jeśli nie wywiera wpływu na ludzi.
Lion Feuchtwanger

 

Galeria ART, Okręgu Lubelskiego Związku Polskich Artystów Plastyków jest miejscem
gdzie od ponad pięćdziesięciu lat można zobaczyć przegląd polskiej sztuki współczesnej. Na
pozór mała przestrzeń Galerii ART kryje jednak w swoich progach dzieła znanych oraz uznanych
twórców, a także młodych absolwentów Akademii Sztuk Pięknych czy Wydziału Artystycznego
UMCS.

Czytaj więcej...

Kwestionariusz osobowy

Pobierz deklarację członkowską

Ankieta (informacja o twórcy)

Regulamin przyjęć do ZPAP

Regulamin niniejszy zawiera szczegółowe postanowienia do przepisów § 9, 11 i 14 Statutu ZPAP w sprawie członkostwa rzeczywistego i honorowego.

I. Członkostwo rzeczywiste

A. Postanowienia ogólne

§ 1

1. O członkostwo rzeczywiste mogą ubiegać się osoby spełniające warunki określone w § 9 Statutu ZPAP. Uchwały w sprawie przyjęcia w poczet członków rzeczywistych ZPAP podejmują Zarządy Okręgów. W przypadku ubiegania się kandydata o przyznanie członkostwa na podstawie prac i innych dowodów działalności twórczej uchwałę w sprawie przyjęcia w poczet członków podejmują Zarządy Okręgów po zasięgnięciu opinii Regionalnych Komisji Kwalifikacyjnych działających wyłącznie w powołanych przez ZG ZPAP 9 Regionach utworzonych przy Zarządach Okręgów, których siedziba znajduje się w ośrodkach akademickich. Lista Regionów wraz z określeniem przynależnych im Okręgów ZPAP stanowi załącznik nr 1 niniejszego Regulaminu. W przypadku nauczycieli  akademickich opinię może sformułować Rada Artystyczna ZPAP.

2. Deklarację członkowską składa zainteresowana osoba w wybranym przez siebie Okręgu, za wyjątkiem sytuacji opisanych w dziale C niniejszego Regulaminu. Deklaracja zawiera oświadczenie, że kandydat zna Statut ZPAP, Regulamin Przyjęć do ZPAP, uznaje cele i zadania ZPAP oraz zobowiązuje się do przestrzegania podstawowych obowiązków członkowskich.

3. Do deklaracji członkowskiej należy dołączyć:

1)    2 egzemplarze wypełnionego kwestionariusza osobowego,

2)    3 podpisane fotografie,

3)    życiorys z uwzględnieniem działalności twórczej,

4)    uwierzytelniony odpis lub potwierdzą w Biurze Zarządu Okręgu kopię dyplomu, a w przypadku absolwentów uczelni zagranicznych zaświadczenie o nostryfikacji dyplomu zagranicznego w polskiej wyższej uczelni plastycznej lub informację o programie studiów uczelni zagranicznej, w której kandydat uzyskał dyplom, zgodnie z treścią rozdziału I B, § 4, ust. 2 i 3 niniejszego Regulaminu,

5)    dowody twórczej działalności i przygotowania zawodowego (dotyczy osób nie  posiadających dyplomu wyższej uczelni plastycznej),

6)     referencje dwóch wprowadzających - członków rzeczywistych ZPAP (dotyczy osób nie posiadających dyplomu wyższej uczelni plastycznej),

7)    dowód uiszczenia obowiązującej bezzwrotnej opłaty manipulacyjnej (dotyczy osób nie posiadających dyplomu wyższej uczelni plastycznej) przeznaczonej na pokrycie kosztów ponoszonych przez ZPAP celem zachowania prawidłowości procedury, o której mowa w dziale C,

8)    dowód wpłaty na konto ZG ZPAP wpisowego w wysokości ustalonej przez Kolegium Prezesów Okręgów,

9)    ankietę - informację o twórcy,

10)  wypełnione i podpisane 2 egzemplarze umowy o powierzenie zarządzania i ochrony,

11)  praw autorskich lub oświadczenie o przyjęciu do wiadomości, że twórca nie będzie mógł korzystać z pomocy prawnej ZPAP w zakresie ochrony praw autorskich,

4. Wysokość opłaty manipulacyjnej w Okręgu ustala Zarząd Okręgu, a wpływy   Zarządów Okręgów z tego tytułu będą przeznaczane wyłącznie na pokrycie kosztów   związanych z organizacją pracy Regionalnych Komisji Kwalifikacyjnych i podlegają pełnemu rozliczeniu na podstawie dokonywanych przez Zarządy Okręgów sprawozdań finansowych.

§ 2

1. Deklaracjom członkowskim nie spełniającym wymogów formalnych określonych w § 1 Regulaminu, Zarządy Okręgów nie mogą nadać dalszego biegu do czasu ich uzupełnienia.
2. Uchwały Zarządów Okręgów w sprawach o nadanie członkostwa rzeczywistego ZPAP zapadają większości 2/3 głosów przy obecności ponad połowy składu organu (§ 20 ust. 3 Statutu).
3. Powyższe uchwały wymagają formalnego zatwierdzenia stosowną uchwałą przez Zarząd Główny ZPAP.

§ 3

Wręczenie legitymacji ZPAP nowym członkom rzeczywistym powinno odbywać się w formie uroczystej w formie ustalonej przez Zarząd Okręgu.

B. Uzyskanie członkostwa na podstawie dyplomu

§ 4

1.  Zarządy Okręgów ZPAP nadają swymi uchwałami członkostwo rzeczywiste ZPAP   osobom, które posiadają dyplom z uzyskanym stopniem minimum magistra polskiej lub zagranicznej uczelni wyższej, kształcącej na kierunkach artystycznych z zakresu plastyki, zgodnych z oficjalnie zatwierdzoną listą i standardami Ministerstwa Edukacji Narodowej lub posiada stopień naukowy  doktora sztuk plastycznych. Kierunkami tymi są: Architektura Wnętrz, Grafika, Konserwacja i Restauracja Dzieł Sztuki, Malarstwo, Rzeźba, Scenografia,  Wzornictwo, Kierunki Unikatowe (np. Intermedia) W wypadku zatwierdzenia przez Ministerstwo Edukacji Narodowej nowych  kierunków artystycznych z zakresu plastyki, powyższa lista zostanie o nie  automatycznie  poszerzona.

2.  Dyplomy uczelni zagranicznych mają      być uznane, jeżeli zostaną przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego. O zakwalifikowaniu kierunku studiów zagranicznych jako artystyczne      decyduje Zarząd Główny  na podstawie      porównania programów nauczania       uczelni zagranicznej z aktualną listą i standardami Ministerstwa      Edukacji Narodowej  lub na podstawie      nostryfikowanego dyplomu kandydata.

3.  W przypadku braku podstaw do uznania dyplomu,      kandydat może ubiegać się o przyjęcie do ZPAP na podstawie dowodów      twórczej działalności, w trybie określonym w dziale C.

§ 5

1. Zarząd Okręgu po stwierdzeniu, że złożona deklaracja członkowska spełnia wymogi formalne, podejmuje uchwałę o nadaniu członkostwa rzeczywistego lub o odmowie jego nadania.

1. Rozpatrywanie deklaracji członkowskich winno odbywać się w sposób ciągły, w miarę ich napływania.

§ 6

Uchwały Zarządów Okręgów w sprawie nadania lub odmowy nadania członkostwa rzeczywistego przekazywane są do Zarządu Głównego najpóźniej w ciągu 30 dni od ich podjęcia.

§ 7

1. Uchwała Zarządu Okręgu w sprawie nadania      lub odmowy nadania członkostwa        rzeczywistego dla swej ważności wymaga zatwierdzenia przez Zarząd      Główny w terminie 30 dni od dnia jej wpłynięcia. Uchwały Zarządu Głównego      zapadają większością 2/3 głosów przy obecności ponad połowy składu  Organu.
2. Jeżeli Zarząd Główny nie zatwierdzi uchwały      Zarządu Okręgu z powodu uchybień       formalnych lub merytorycznych - przekazuje deklarację      członkowską do ponownego       rozpatrzenia niezwłocznie przez Zarząd Okręgu.
3. Wymienione w punkcie 1 i 2 terminy mają      zastosowanie także w przypadku skreśleń na podstawie § 12 Statutu ZPAP.

C. Uzyskanie członkostwa rzeczywistego na podstawie prac

i innych dowodów działalności twórczej

§ 8

Członkostwo ZPAP można uzyskać na podstawie prac i innych dowodów działalności twórczej składając deklarację członkowską wraz z odpowiednimi załącznikami wymienionymi w  § 1 ust. 3 Regulaminu w  Zarządzie Okręgu najbliższym miejsca zamieszkania. Prace oryginalne lub inne dowody działalności twórczej należy składać na własny koszt i ryzyko we właściwym Zarządzie Okręgu, przy którym działa Regionalna Komisja Kwalifikacyjna. Właściwość miejscowa Zarządu Okręgu wynika z treści załącznika nr 1 do Regulaminu.

§ 9

1. Osoba ubiegająca się o nadanie członkostwa ZPAP winna sama określić, jakie dowody  twórczej działalności i o jakim charakterze pragnie przedstawić. Dowodami takimi mogą być między innymi prace - oryginały, fotografie, slajdy, katalogi wystaw, recenzje. Powinny one być tak dobrane, aby dawały możliwość orientacji w twórczej samodzielności, indywidualności, wrażliwości i kulturze artystycznej kandydata oraz pozwalały na ocenę jego przygotowania do wykonywania zawodu artysty plastyka.

1. Pisemne referencje 2 osób wprowadzających, członków rzeczywistych ZPAP (z   podaniem numerów ich legitymacji członkowskich), powinny zawierać przede   wszystkim recenzję twórczości pod względem artystycznym, zawodowo -  warsztatowym.

§ 10

1. Deklaracje członkowskie można składać jeden raz w kadencji. Terminy ramowe ustala  Zarząd Główny ZPAP i podaje je do wiadomości Zarządom Okręgów ZPAP.

1. Szczegółowe terminy składania deklaracji członkowskich oraz dostarczenia prac do  właściwych Regionalnych Komisji Kwalifikacyjnych ustalają Zarządy Okręgów, w   których utworzono Regiony (załącznik nr 1), podając do wiadomości Zarządom  Okręgów wchodzących w skład Regionu i Zarządowi Głównemu ZPAP.

1. Deklaracje członkowskie wraz z załącznikami określonymi w § 1 Regulaminu  przyjmuje właściwy Zarząd Okręgu i po ich sprawdzeniu pod względem formalnym  przesyła do właściwej Regionalnej Komisji Kwalifikacyjnej.

1. Komisje Regionalne powinny otrzymać spisy kandydatów ze wszystkich komisji w celu wykluczenia ubiegania się o przyjęcie do ZPAP w kilku regionach jednocześnie. Komisje Regionalne zobowiązane są przesłać listy kandydatów do biura ZG w   wyznaczonym przez ZG terminie, a ZG przesyła te listy do wszystkich Komisji  Regionalnych.

1. Jeżeli liczba kandydatów do ZPAP zgłoszonych w Regionie jest mniejsza niż 8 osób,   Zarząd Okręgu odstępuje od powołania Komisji Kwalifikacyjnej w tym Regionie i   przekazuje złożone deklaracje członkowskie do Komisji jednego z Regionów sąsiednich, po uprzednim porozumieniu się z właściwym Zarządem Okręgu.

§ 11

1. Zarząd Główny ZPAP na mocy uchwały z dnia 12 lutego 1998 r. i 11 czerwca 2001r.  utworzył 9 Regionów (załącznik nr 1) w porozumieniu z Zarządami Okręgów. Zarząd Główny ZPAP zatwierdza raz w kadencji Ogólnopolską Listę osób, spośród których powołuje się członków Regionalnych Komisji Kwalifikacyjnych, zwaną dalej Ogólnopolską Listą.
2. Na Ogólnopolskiej Liście osób powinni znaleźć się członkowie rzeczywiści ZPAP, nie pełniący funkcji w Zarządach Okręgów i Zarządzie Głównym ZPAP, reprezentujący następujące dyscypliny plastyczne:

-        malarstwo,

-        rzeźba,

-        grafika warsztatowa i użytkowa,

-        architektura wnętrz,

-        ceramika i szkło artystyczne,

-        tkanina artystyczna,

-        wzornictwo, projektowanie form użytkowych,

-        scenografia,

-        konserwacja dzieł sztuki,

-        inne (nowe) media.

1. Zarząd Główny ZPAP przekazuje Zarządom Okręgów Ogólnopolską Listę do wiadomości i wykorzystania.

§ 12

1. Zarządy Okręgów, w których utworzono Regiony (załącznik nr 1) powołują z Ogólnopolskiej Listy Regionalnej Komisje Kwalifikacyjne w składzie minimum 6 osób, w tym jedna osoba z Rady Artystycznej ZPAP.

1. W składzie Regionalnej Komisji Kwalifikacyjnej należy uwzględnić w miarę możliwości wszystkie dyscypliny i specjalności zgodnie z potrzebami kandydatów.

1. Zarządy Okręgów, w których utworzono Regiony (załącznik nr 1) zatrudniają odpłatnie Komisarzy Organizacyjnych i Sekretarzy Komisji. Ponoszą oni pełną odpowiedzialność za organizację pracy Regionalnych Komisji Kwalifikacyjnych i sporządzenie protokołów, a w szczególności za przyjmowanie prac i innych dowodów twórczej działalności, ich przechowywanie i zwrot. Kandydaci zobowiązani są do odbioru prac na   własny koszt w terminie 7 dni od zakończenia posiedzenia Regionalnej Komisji  Kwalifikacyjnej.

1. Termin obrad Regionalnej Komisji Kwalifikacyjnej ustala właściwy Zarząd Okręgu z uwzględnieniem terminów, o których mowa w § 10 ust.1 Regulaminu i podaje go do  wiadomości kandydatom oraz Zarządowi Głównemu.

§ 13

1. Regionalna Komisja Kwalifikacyjna konstytuuje się wybierając ze swego grona   przewodniczącego. Praca członków Regionalnych Komisji Kwalifikacyjnych jest odpłatna.
2. Regionalna Komisja Kwalifikacyjna może przeprowadzić z kandydatem rozmowę mającą na celu sprawdzenie jego przygotowania zawodowego.
3. Członkowie Regionalnej Komisji Kwalifikacyjnej nie mogą wstrzymywać się od głosu, ponieważ w akcie głosowania przyjmują bezpośrednią odpowiedzialność wobec ZPAP za przyjęcie nowych członków.
4. Opinia Regionalnej Komisji Kwalifikacyjnej o zakwalifikowaniu kandydata podejmowana jest w głosowaniu tajnym i wymaga większości 2/3 głosów.
5. Obrady Regionalnej Komisji Kwalifikacyjnej są protokołowane z podaniem wyników głosowań.

§ 14

1. Właściwy Zarząd Okręgu podejmuje uchwałę w sprawie przyjęcia kandydata w poczet członków rzeczywistych ZPAP po zapoznaniu się z opinią Regionalnej Komisji Kwalifikacyjnej.

§ 15

1. Uchwały w sprawie zatwierdzenia członkostwa rzeczywistego przez Zarząd Główny zapadają większością 2/3 głosów w obecności 2/3 liczby członków uprawnionych do głosowania.
2. Zarząd Główny zawiadamia za pośrednictwem właściwego Zarządu Okręgu osobę zainteresowaną o rezultacie jej starań o przyjęcie do ZPAP.

D. Odwołania od decyzji w sprawach członkowskich

§ 16

1. Postanowienia działu niniejszego mają zastosowanie do wszystkich uchwał w sprawach członkowskich podejmowanych na podstawie niniejszego Regulaminu.
2. W okresie 14 dni od daty otrzymania zawiadomienia o treści zatwierdzonej uchwały właściwego Zarządu Okręgu w sprawie przyjęcia do ZPAP, osoba zainteresowana może odwołać się do Kolegium Prezesów Okręgów z wnioskiem o rozpatrzenie sprawy, za pośrednictwem Zarządu Okręgu, który wydał zaskarżoną uchwałę. Zarząd Okręgu przekazuje odwołanie wraz z pełną dokumentacją oraz z protokołem z posiedzenia Regionalnej Komisji Kwalifikacyjnej do biura ZG ZPAP w ciągu 30 dni od daty otrzymania odwołania.
3. Odwołanie powinno być rozpatrzone na najbliższym lub kolejnym posiedzeniu Kolegium Prezesów Okręgów.
4. Kolegium Prezesów Okręgów rozpatrując odwołanie może utrzymać uchwałę Zarządu Okręgu w mocy bądź zmienić ją co do istoty, a także w razie stwierdzenia uchybień formalnych przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia.
5. Jeżeli uchybienia formalne powstały z winy Zarządu Okręgu lub Regionalnej Komisji Kwalifikacyjnej - Zarząd ten jest zobowiązany przeprowadzić ponownie całą procedurę przyjęcia kandydata, zgodnie z zasadami opisanymi w dziale C Regulaminu, na koszt własny.

II. Członkostwo honorowe

§ 17

1. Wnioski w sprawie nadania członkostwa honorowego przygotowuje Zarząd Główny z własnej inicjatywy lub na podstawie umotywowanej propozycji Zarządów Okręgów.
2. Wnioski przedstawione do uchwalenia przez Walny Zjazd Delegatów winny mieć szczegółowe uzasadnienie.

§ 18

Członkostwo honorowe ma charakter tytularny.

Załącznik nr 1

REGIONY	OKRĘGI WCHODZĄCE W SKŁAD REGIONÓW
Warszawa	warszawski, radomski,
Kraków	krakowski, zakopiański, rzeszowski,   kielecki
Gdańsk	Gdański, olsztyński,   koszalińsko-słupski
Toruń	toruński, bydgoski
Poznań	poznański, szczeciński, zielonogórski
Wrocław	wrocławski, opolski
Łódź	łódzki, częstochowski
Katowice	katowicki, bielsko-bialski, gliwicki
Lublin	lubelski

Brak informacji.

Brak informacji.

Biuro Okręgu Lubelskiego

ul. Grodzka 3

20-112 Lublin

Składki członkowskie w wysokości 12 zł miesięcznie można wpłacać osobiście w biurze lub na konto bankowe nr

                                                          94 1240 2382 1111 0000 3893 5112

1. Rada  Artystyczna  Okręgu  Lubelskiego  ZPAP  jest  ciałem  doradczym  i  opiniującym      dla  Zarządu  Okręgu  ZPAP  w  Lublinie  na  okres  kadencji.
2. Radę  powołuje  Zarząd  Okręgu.
3. Rada  Artystyczna  wybiera  spośród  swego grona  Przewodniczącego.
4. Do  kompetencji  Rady  Artystycznej  Okręgu  Lubelskiego  ZPAP  należy:
   1. opiniowanie  projektów  artystycznych,
   2. występowanie  z  inicjatywami  oraz  koncepcjami  różnego  rodzaju  wystaw,  imprez  a  także  plenerów  organizowanych  przez  Zarząd  Okręgu,  jak  również  inspirowanie  wydawnictw  i  opracowań  na  temat  sztuki  oraz  problemów  środowiska  artystów  zrzeszonych  w  ZPAP.
   3. proponowanie uczestników wystaw i innych działań artystycznych.
   4. wyrażanie  opinii  na  temat  spraw  i  problemów  artystycznych  dotyczących    środowiska OL  ZPAP  oraz  wszelkich  innych  zjawisk  odnoszących  się  do  sztuki.
   5. proponowanie  regulaminów  projektów  artystycznych  organizowanych  przez  OL ZPAP.
   6. opiniowanie  kandydatur  na  komisarzy i kuratorów  wystaw  i  konkursów.
5. Posiedzenia  Rady  Artystycznej  Okręgu  Lubelskiego  odbywają  się  w  miarę  potrzeby  i  są  zwoływane  na  wniosek  Zarządu  Okręgu,  Przewodniczącego  Rady  lub  większości  członków Rady  Artystycznej.

                                            

Galeria ART, Okręgu Lubelskiego Związku Polskich Artystów Plastyków jest miejscem gdzie od ponad pięćdziesięciu lat można zobaczyć przegląd polskiej sztuki współczesnej. Na pozór mała przestrzeń Galerii ART kryje jednak w swoich progach dzieła znanych oraz uznanych twórców, a także młodych absolwentów Akademii Sztuk Pięknych czy Wydziału Artystycznego UMCS.

To właśnie w Galerii ART, każdy odwiedzający może doświadczyć wysmakowanego i wyselekcjonowanego malarstwa, grafiki, rysunku, rzeźby oraz fotografii artystycznej.

Istniejąca od 1956 roku galeria należąca do Okręgu Lubelskiego Związku Polskich Artystów Plastyków dzięki stałemu kontaktowi ze sztuką, oraz nieustającemu monitorowaniu zmian jakie zachodzą w zakresie Rynku Sztuki pozwala pracownikom Galerii ART na bardzo szybką eliminację dzieł fałszywie brzmiących czy nieprzekonywujących w swej wymowie. Galeria ART mieszcząca się przy ulicy Krakowskie Przedmieście 62, zaprasza w swoje progi, każdego kto chce nie tylko „nacieszyć oko” dziełami będącymi przedstawieniami różnych trendów jakie wytworzyły się w sztuce najnowszej, ale i do rozmowy na temat sztuki w ogóle.

Wykwalifikowani pracownicy,  Joanna Lech plastyk i Łukasz Wiącek kulturoznawca, historyk sztuki oraz koordynator zbiorów prywatnych bez problemu pomogą w wyborze odpowiedniego dzieła sztuki, które nie tylko stanowić będzie swoistą inwestycję, ale również stanie się obiektem zdobiącym Państwa otoczenie.

Osobom odwiedzającym Galerię ART chcemy dać zatem możliwość obcowania z pięknem i sztuką, tworzoną z pasją oraz zaangażowaniem.

Każdy kto chce na co dzień otaczać się dziełami sztuki w przystępnych cenach znajdzie w Galeri iART coś dla siebie.

Galeria ART nastawia się także na promowanie rzeźby oraz rzemiosła artystycznego, które są nieodzownymi elementami wystroju wnętrz klasycznych jak i  nowoczesnych.

Sztuka traci sens, jeśli nie wywiera wpływu na ludzi.

Lion Feuchtwanger

Lista członków Okręgu Lubelskiego ZPAP stan na dzień 03.02.2020 r.

 

Członkowie Zarządu Okręgu Lubelskiego ZPAP wybrani 23 luty 2019 r.

 

Prezes: Wojciech Mendzelewski                  

V-ce Prezes: Krystyna Rudzka-Przychoda    

Skarbnik: Andrzej Cwalina                              

Sekretarz: Zbigniew Olszewski                       

Członek: Andrzej Mosio                   

Członek: Marek Rzeźniak                              

                  

 

Członkowie Okręgowej Komisji Rewizyjnej

 

Przewodnicząca: Joanna Barczyk                               

Członek: Elwira Wasak  

Członek: Piotr Lech                              

 

Członkowie Okręgowego Sądu Koleżeńskiego

 

Przewodniczący: Artur Przybysz         

Członek: Anna Fic-Lazor                     

Członek:  Monika Tomczak    

 

 

 

Rada Artystyczna Okręgu Lubelskiego

 

Członkowie:   

Mariusz  Drzewiński

Krzysztof Szymanowicz

Sławomir Toman

Jan Ferenc

Andrzej Cwalina

Tomasz Świerbutowicz

Maria Polakowska- Prokopiak

 

 

Wstęp 

W 1936 roku powstał w Lublinie Związek Artystów Plastyków. Może idea zrzeszenia artystów narodziła się w czasie wykładów poświęconych sztuce, a odbywających się w salonie państwa Księżyckich w kamienicy Pod Lwami na Starym Mieście. Wtedy również powołano do życia Towarzystwa Propagandy Sztuki. Niektórzy spośród artystów i fascynatów sztuki spotykających się Pod Lwami pamiętali zapewne pierwsze wystawy Sztuki i Starożytności z początków dwudziestego wieku, również tą pierwszą z 1901 roku. Charakterystyczne jest też to, że nagroda artystyczna przyznawana w czasie Salonów Lubelskich nosiła imię Konstantego Kietlicza – Rayskiego malarza wielce cenionego w Lublinie w pierwszych dziesięcioleciach dwudziestego wieku. Sięgnijmy do czasów już dla nas odległych i przypomnijmy zdarzenia ważne i charakterystyczne dla życia artystycznego Lublina. Jest to jednak tylko wybór, o ludziach sztuki i ich dziełach można by przecież napisać o wiele więcej, ale byłaby to wtedy bardzo obszerna księga.

1901 

„Wystawa Przedmiotów Sztuki i Starożytności w gmachu podominikańskim w Lublinie w czerwcu i lipcu 1901 roku na korzyść Domu Zarobkowego”. Ponad tysiąc pięćset eksponatów będących w znacznej większości własnością obywateli Lublina i Lubelszczyzny. Były wśród nich obrazy M. Bacciarellego, P. Norblina, A. Orłowskiego, P. Michałowskiego, J. Matejki, M. Gierymskiego, J. Chełmońskiego, malarzy włoskich, flamandzkich, niemieckich, angielskich i rosyjskich, rzeźby Canovy, a także meble, militaria, pamiątki narodowe i rodowe, kolekcje porcelany, monet, znaków masońskich itp. Część eksponatów stała się zaczątkiem zbiorów sztuki Muzeum Lubelskiego. 

1911 

Wystawa obrazów na rzecz Towarzystwa uczącej się Młodzieży w Lublinie. Była to pierwsza w Lublinie duża wystawa poświęcona w całości sztuce współczesnej. Prezentowano na niej obrazy, rysunki i grafiki między innymi.: J. Chełmońskiego, J. Malczewskiego, J. Matejki, J. Pankiewicza, W. Podkowińskiego, J. Stanisławskiego, L. Wyczółkowskiego, S. Wyspiańskiego. Część z nich stanowiła własność kolekcjonerów lubelskich. W ramach wystawy odbył się duży pokaz prac malarza lubelskiego Konstantego Kietlicza – Rayskiego (dwieście prac). Eksponowano również prace innych malarzy lubelskich: Adama Dremonta, Karola Westfala, Krystyna H. Wiercieńskiego, Mariana Trzebińskiego.

1924

Powstały pierwsze w Lublinie stowarzyszenia stawiające sobie za cel organizowanie wystaw i opiekę nad sztukami pięknymi: Oddział Lubelski Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych i Towarzystwo Artystyczne. W tym samym roku malarze Krystyn H. Wiercieński i Władysław Barwicki założyli Szkołę Malarstwa, Rysunku i Rzeźby, o dwuletnim programie nauczania.

1926 

Powstała Wolna Szkoła Malarstwa i Rysunku, filia Wolnej Szkoły prowadzonej przez Ludwikę Mehofferową w Krakowie. Miała czteroletni program nauczania, z rokiem dyplomowym w macierzystej szkole krakowskiej. Absolwentami z tamtych lat byli między innymi: Janina Miłosiowa i Władysław Filipiak. W 1930 roku, po śmierci Mehofferowej, J. Miłosiowa spłaciła długi szkoły, stając się jej właścicielką. Wolna Szkoła nosząca imię Ludwiki Mehofferowej, odgrywała w latach trzydziestych istotną rolę w życiu artystycznym Lublina. Szczególnie w latach 1936 – 39, kiedy to jednym z nauczycieli był Zenon Kononowicz. W 1939 roku szkoła została zamknięta przez okupacyjne władze niemieckie. W 1942 roku zarejestrowana jako szkoła zawodowa, wznowiła pracę dydaktyczną. Kolejny etap istnienia szkoła rozpoczęła jesienią 1944 roku. W warunkach panujących w Polsce powojennej J. Miłosiowej nie udało się zachować tożsamości Wolnej Szkoły. W 1949 roku szkoła została upaństwowiona i jako Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych istnieje do dnia dzisiejszego. J. Miłosiowa pozostała dyrektorem, niegdyś swej szkoły, do 1950 roku.

1931 

Powstał Związek Malarzy „Krąg” zrzeszający absolwentów Wolnej Szkoły Malarstwa i Rysunku L. Mehofferowej w Krakowie i Lublinie, a także artystów przyjętych uchwałą Zarządu. Do 1934 roku siedziba „Kręgu” mieściła się w Krakowie, następnie została przeniesiona do Lublina, gdzie w 1935 roku dokonano ponownej rejestracji Związku. W tym okresie większość z około dwudziestu artystów należących do „Kręgu” mieszkała w Lublinie i na Lubelszczyźnie, między innymi Janina Miłosiowa, Zygmunt Bartkiewicz, Zenon Konowicz, Teofil Kosiorkiewicz. Obok starań o zabezpieczenie materialne swych członków w sferze działalności „Kręgu” leżała organizacja wystaw i popularyzacja sztuki, a w szczególności „szerzenie kultury malarskiej na Kresach Wschodnich”1

1933 

Powołano Lubelski Związek Pracy Kulturalnej, zrzeszający i koordynujący działalność licznych stowarzyszeń kulturalnych i naukowych z Lublina i Lubelszczyzny (w 1936 roku zrzeszonych było osiemnaście organizacji). W jego ramach działała między innymi Komisja Plastyczna. W 1938 roku LZPK wszedł w skład nowo powstałego Instytutu Lubelskiego.

11 listopada 1935 roku 

Położenia kamienia węgielnego pod budowę Domu Pracy Kulturalnej, usytuowanego pomiędzy siedemnastowiecznymi „oficynami popijarskimi” przy ulicy Narutowicza 4, należącymi do Muzeum Lubelskiego. Budowę podjęto z inicjatywy LZPK. Autorem projektu był Stanisław Łukasiewicz. Dom stał się siedzibą powstałego w 1938 roku Instytutu Lubelskiego, w skład którego weszły organizacje zrzeszone w LZPK. Trzy sale wystawowe oddano Instytutowi Propagandy Sztuki. 4 czerwca 1939 roku marszałek Edward Rydz – Śmigły dokonał oficjalnego otwarcia Domu, otwierając zarazem kolejny „Salon Lubelski”.

20 marca 1936 roku 

Powstało Towarzystwo Propagandy Sztuki. Celem działającego w ramach LZPK Towarzystwa była „organizacja wystaw bieżących, specjalnych dzieł plastyków lubelskich, poza lubelskich i zagranicznych”. 2 Dla osiągnięcia zawartego w nazwie celu w myśl statutu Towarzystwo również „organizuje wykłady i odczyty, podejmuje wydawnictwa, prowadzi propagandę sztuki w prasie i tworzy bibliotekę”3. W powstającym Domu Pracy Kulturalnej Towarzystwo otrzymało trzy sale wystawowe (w latach 1956 – 2004 mieściła się w nich Galeria BWA). Towarzystwo podniesione zostało do rangi Instytutu Propagandy Sztuki, działającego w ramach Instytutu Lubelskiego. Głównymi wystawami Towarzystwa były organizowane w latach 1936 – 39. Salony Lubelskie, będące „imprezą miejscową i całkowicie samodzielną, kuszącą się o odkrycie i zobrazowanie lubelskiej twórczości artystycznej”4. Uczestniczyli w nich niemal wszyscy - zarówno artyści najstarszego pokolenia, jak też nowatorscy na gruncie lubelskim koloryści. Licznie brali w nich udział artyści mieszkający w Kazimierzu Dolnym. W Salonach uczestniczyli również artyści zaproszeni, najczęściej pochodzący z Lublina bądź Lubelszczyzny. Laureatami byli między innymi Jerzy Wolff i Zenon Kononowicz. Działalność Towarzystwa Propagandy Sztuki reaktywowano w marcu 1946 roku. W październiku tegoż roku odbył się Wolny Salon. W ówczesnej sytuacji politycznej dalsza działalność Towarzystwa okazała się jednak niemożliwa.

6 sierpnia 1936 roku powstał Związek Artystów Plastyków w Lublinie. Terenem działalności Związku było województwo lubelskie, celem zaś „popieranie interesów materialnych i moralnych członków, szerzenie sztuk plastycznych oraz popieranie działalności kulturalno – oświatowej w zakresie plastyki”5. Intencją założycieli Związku było też „skupić na terenie województwa lubelskiego wszystkich plastyków i ułatwić w ten sposób dokonania centralizacji w jednej nadrzędnej instytucji wysiłków organizacyjnych i artystycznych plastyków całej Rzeczpospolitej”6. W myśl statutu obszar działalności ZAP to między innymi „urządzanie wystaw, odczytów, wydawnictwa naukowe i popularne, aukcje, wybudowanie własnego domu na cele Związku”. W 1938 roku ZAP wraz z analogicznymi organizacjami z Warszawy, Krakowa, Lwowa, Poznania i Gdyni utworzył Związek Zawodowy Polskich Artystów Plastyków. Każda z organizacji miała swoich przedstawicieli w Radzie Wykonawczej Związku, a poprzez nią należała do Confederation Internationale des Artistes. Założycielami ZAP w Lublinie byli: Zygmunt Bartkiewicz, Witold Boguski, Franciszek Czekay, Franciszek Dec, Adam Dremont, Władysław Filipiak, Józef Głuszyk, Michał Hołyński, Rudolf Hornberger, Jan Karmański, Juliusz Kurzątkowski, Zofia Kwapiszewska, Julian Lisowski, Witold Olpiński, Lucjan Prus – Kobierski, Janina Rybińska, Taduesz Śliwiński Janusz Świeży, Witold Turczyński, Paulina Turowska, Karol Westfal, Krystyna Wiercieńska, Krystyn Henryk Wiercieński, Kazimierz Wiszniewski, Wiktor Ziółkowski. Pierwszym prezesem wybrano W. Filipiaka, a po jego ustąpieniu J. Kurzątkowskiego. Pierwsza Wystawa Artystów Plastyków i zaproszonych gości odbyła się we wrześniu 1937 roku w gimnazjum im. Unii Lubelskiej. Zaproszeni byli artyści pochodzący z Lublina: Witold Chomicz, Kazimierz Tomorowicz i Stanisław Zalewski. Do ZAP należało wówczas trzydziestu pięciu artystów.

1939 – 1944

9 września 1939 roku w czasie nalotu zginął Józef Czechowicz. Na skutek bombardowań w czasie obrony miasta zniszczonych lub uszkodzonych zostało wiele obiektów zabytkowych, między innymi. Katedra, Brama Krakowska, budynek Muzeum Lubelskiego. Do końca listopada 1939 roku pełnili swe funkcje dyrektor Józef Dutkiewicz i pracownicy Instytutu Lubelskiego. Zdeponowane w Instytucie w pierwszych dniach wojny zbiory Muzeum Śląskiego Niemcy wywieźli w listopadzie 1939 roku, a od początku 1940 roku rozpoczęli systematyczny rabunek eksponatów. Z Muzeum Lubelskiego zrabowana została kolekcja rzeźby współczesnej, sztuki ludowej, wiele obrazów i grafik. Zdołano uchronić przed zniszczeniem poszukiwane przez Niemców obrazy Matejki Bitwa pod Grunwaldem oraz Kazanie Skargi. Obrazy te 9 września 1939 roku platformą konną przewiezione zostały z Warszawy do Lublina przez dyrektora Zachęty Stanisława Mikulicza. – Radeckiego, Stanisława Ejsmonda i Bolesława Suwałło – Gajduczeniego. W kilka godzin po przyjeździe do Lublina w czasie nalotu zginęli Ejsmond i Suwałło – Gajduczeni. Do wiosny 1941 roku obrazy znajdowały się w Instytucie Lubelskim w sali biblioteki, ukryte w skrzyni tworzącej ladę z książkami. Następnie, na wiadomość o mającym nastąpić zajęciu Instytutu przez Niemców przewieziono ja na peryferie Lublina. Umieszczone w skrzyni zakopanej pod podłogą szopy, przetrwały do końca wojny. Wszelka działalność artystyczna ograniczona została do form konspiracyjnych. Spotykano się w mieszkaniach i pracowniach, m. in. u Edwarda Hartwiga i Zenona Kononowicza, wspólnie czytano poezję, słuchano muzyki, malowano obrazy. Były również wystawy, jednodniowe, dla kręgu wtajemniczonych, między innymi wystawa Mariana Tomaszewskiego w klasztorze Dominikanów na Starym Mieście. W 1942 roku dzięki staraniom Janiny Miłosiowej wznowiła działalność szkoła zawodowa. Dla wielu zagrożonych represjami była ona azylem chroniącym przed aresztowaniem. Dotyczyło to zarówno uczącej się młodzieży jak i zatrudnionych w niej artystów i pracowników administracyjnych. Niekiedy chroniła wręcz przed śmiercią, jak w przypadku uczennicy żydowskiego pochodzenia, która ukrywała się w szkole. Końca wojny doczekała w dworku Miłosiowej w Janówku. Szkoła Miłosiowej w latach okupacji niemieckiej to również nieomal normalna praca dydaktyczna. Po utracie przedwojennej siedziby przy ulicy Chopina prowadzona w lokalu przy Złotej. Nauczycielami byli wówczas między innymi: Marian Tomaszewski, Mieczysław Poznański, Paulina Turowska.

Niektórych artystów lubelskich dotknął los najtragiczniejszy: od kampanii wrześniowej przez cały okres wojny przebywał w obozie jenieckim Czesław Stefański; od 1940 roku w Oranienburgu więziony był Zygmunt Gąsiorowski, doczekał wyzwolenia, do Polski już jednak nie powrócił; również w Oranienburgu więziony był Henryk Zwolakiewicz; w 1941 roku w Auschwitz zginął Adam Nowiński; w 1942 roku w Treblince zamordowany został Symche Trachter; w tym samym roku w Auschwitz zmarł Bolesław Zadurski, w kwietniu 1945 roku w Bergen – Belsen zmarł Zenon Waśniewski; zginęli artyści żydowscy. Zburzona została stara dzielnica żydowska na Podzamczu, z wielka synagogą i przyległym do niej zespołem świątynnym. Reszty dokonali komuniści już po wojnie rozbierając wszystko co pozostało w tej części miasta, również synagogę.

1944

3 sierpnia - reaktywowana została działalność Związku Artystów Plastyków w Lublinie. Prezesem Tymczasowego Zarządu wybrano Mariana Tomaszewskiego.

wrzesień – w Łańcuchowie, w dworze zabranym rodzinie Steckich powstał Dom Pracy Twórczej Plastyków. Mieszkali w nim między innymi Hanna i Jacek Żuławscy oraz Jerzy Wolff. Ośrodek zlikwidowano w 1947 roku.

wrzesień - otwarto Kawiarnię Plastyków „Pod Paletą” przy Krakowskim Przedmieściu 62. Autorem projektu wnętrz był Jan Ziemski. Odbywały się w niej wystawy, koncerty, redagowano czasopisma. Kawiarnia została zamknięta w październiku 1945 roku.

8 października – otwarcie Wystawy Prac Malarskich i Rysunków zorganizowanej przez ZAP w Muzeum Lubelskim. Uczestniczyło w niej osiemnastu artystów mieszkających wówczas w Lublinie i Łańcuchowie, w tym również artyści lubelscy: Władysław Filipiak, Julian Jurkiewicz, Zenon Kononowicz, Janina Miłosiowa, Marian Tomaszewski.

listopad – przebywający w Lublinie artyści reaktywowali działalność ZPAP. Powołano Tymczasowy Zarząd Główny, którego prezesem został Stanisław Teisseyre. ZAP w Lublinie wszedł do nowej struktury ZPAP, tworząc Okręg Lubelski. Prezesem został Marian Tomaszewski. 

1945 

czerwiec - Wystawa Artystów Plastyków Okręgu Lubelskiego. Była to trzecia duża wystawa w tym czasie po wspomnianej Wystawie Prac Malarskich i Rysunków oraz wystawie „Polonia” z grudnia 1944 roku. Była zarazem pierwszą z wystaw okręgowych, których tradycja przetrwała aż do 1981 roku, przerwana została wprowadzeniem stanu wojennego. Wystawy okręgowe stanowiły kontynuację Salonów Dorocznych Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych z lat dwudziestych i organizowanych przez Towarzystwo Propagandy Sztuki Salonów Lubelskich z lat 1936 – 1939. Jeszcze w tym samym 1945 roku artyści lubelscy zorganizowali jesienną wystawę okręgową. Stało się to tradycją, że niemal każdego roku, aż do połowy lat sześćdziesiątych odbywały się dwie prezentacje artystów miejscowych: wystawa wiosenna i jesienna. Później już jedna wspólna dla wszystkich dyscyplin lub też osobna dla malarzy i rzeźbiarzy oraz dla grafików. Wystawy te, szczególnie w pierwszych latach powojennych, były ważnym wydarzeniem w życiu artystycznym miasta. Tu odbywały się debiuty młodych, mieli też na wystawach okręgowych swe lubelskie debiuty artyści, których koleje losu związały na stałe lub na krótko z Lublinem i Lubelszczyzną. Wystawy organizowano najczęściej w Muzeum Lubelskim, w salach Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, a od 1956 roku w salach dawnego Instytutu Propagandy Sztuki, już wówczas mieszczącego galerię BWA. Uczestniczyli w nich wszyscy: artyści najstarsi, koloryści, członkowie Grupy Zamek, kolejne pokolenia artystyczne lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych. 

1954

Ogólnopolski Konkurs na Łuk Wyzwolenia w Lublinie ogłoszony przez Zarządy Główne SARP i ZPAP. Konkurs miał stanowić o koncepcji urbanistycznej nowego centrum miasta, usytuowanego u zbiegu Krakowskiego Przedmieścia i Alei Racławickich. Głównym akcentem miał być pomnik wyzwolenia w formie antycznego motywu architektonicznego. Projekty przewidywały utworzenie placu otoczonego przez monumentalne budynki, z pomnikiem najczęściej w formie łuku triumfalnego lub obelisku. Były też projekty, w których przewidywano wycięcie drzew w Ogrodzie Saskim, zburzenie kamienic przy Krakowskim Przedmieściu, „zasłonięcie” budynku KUL – u. Nagrody rozdano, jednak na realizację tego „obłędu” socrealistycznego zabrakło już czasu.

1955

Wiesław Borowski i Jerzy Ludwiński, młodzi lubelscy krytycy sztuki, w styczniu 1955 roku w Przeglądzie Kulturalnym (nr 21) publikują artykuł prezentujący najbardziej wówczas radykalne stanowisko: „Otwórzmy drzwi jak najszerzej, żeby przez nie weszli nie tylko Picasso, Matisse i Singueiros [...], ale żeby mogła przez nie przejść cała [...] wielka rewolucja artystyczna”.

1956 

Lipiec - powstało Biuro Wystaw Artystycznych z galerią w salach wystawowych dawnego Instytutu Propagandy Sztuki przy ulicy Narutowicza 4. Był to wynik kilkuletnich starań artystów lubelskich o powołanie tej instytucji, bliskiej ZPAP, zarazem od Związku niezależnej. BWA po dawnym Instytucie Propagandy Sztuki odziedziczyło nie tylko sale wystawowe, ale też program i samą ideę instytucji łączącej prezentację sztuki nowoczesnej z jej upowszechnianiem, również poza galerią w szkołach i ośrodkach kultury na terenie województwa. Ale była też podstawowa różnica – instytuty z lat trzydziestych XX – go wieku były niezależne, natomiast powojenne Biura Wystaw podporządkowane były strukturze kierowanej z CBWA w warszawskiej Zachęcie. W czasie niemal półwiecza istnienia Galerii BWA (1956 – 2004) przy ulicy Narutowicza 4, a szczególnie w ciągu pierwszych dwudziestu pięciu lat, chyba wszyscy artyści lubelscy zaprezentowali w niej prace. Począwszy od wielkich jubileuszy Władysława Filipiaka (1957) i Zenona Kononowicza (1958), aż po tych artystów, dla których jedyną szansą pokazywania prac były coroczne wystawy okręgowe. Tak było z Eugeniuszem Waleszyńskim, jednym z najbardziej niezwykłych malarzy lubelskich. Dodajmy też, że pierwszymi kierownikami Galerii BWA byli artyści Jeremi Królikowski i Józef Abramowicz. Była też w lubelskim BWA od samego początku istnienia Galerii, wbrew obowiązującym dyrektywom, prezentowana sztuka autentyczna, wolna. Wystawy artystów Zamku a następnie Jadwigi Maziarskiej, Erny Rosentein i Tadeusza Romanowskiego niech będą tego dowodem tylko z dwóch pierwszych lat działalności BWA. 

Powstała Grupa Młodych Plastyków. Od 1957 roku Grupa Zamek. „Cała lubelska rewolucja artystyczna – pisał Jerzy Ludwiński w 1961 roku – była dziełem Grupy Zamek. Nie naśladowano tutaj ani Buriego, ani Tapiesa. Poszukiwania analogicznych form przebiegały zupełnie samodzielnie, a poza tym inaczej. W momencie, gdy w roku 1958 młodzi Hiszpanie pokazali na Biennale w Wenecji swoje obrazy, w Krzywym Kole w Warszawie lubelska grupa demonstrowała malarstwo o wyraźnych cechach rzeźby. Były to pierwsze na świecie zbiorowe manifestacje nowego ruchu”.

W ostatnich latach Grupie Zamek poświęconych zostało szereg publikacji. Najważniejsze z nich to: Grupa Zamek Lublin 1956 – 1960 Doświadczenie struktur. Włodzimierz Borowski Metamorfozy, Muzeum Sztuki, Łódź 2002;

Grupa „Zamek”. Historia – krytyka – sztuka. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2007; Grupa Zamek. Konteksty – wspomnienia – archiwalia. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2009. Dlatego ograniczmy się w tym miejscu do najważniejszych faktów. Jerzy Ludwiński był w marcu 1956 roku inicjatorem powstania Grupy, jak również był jej teoretykiem. Podstawy teoretyczno – artystyczne członków Grupy zostały w dużym stopniu uformowane w środowisku uniwersyteckim KUL – u jeszcze w pierwszej połowie lat pięćdziesiątych, w czasie wykładów z historii sztuki nowoczesnej Jacka Woźniakowskiego. W lutym 1957 roku w Galerii BWA odbyła się wystawa Grupy. Uczestniczyli: Włodzimierz Borowski, Jerzy Durakiewicz, Tytus Dzieduszycki, Ewa Jaroszyńska, Ryszard Kiwerski, Mirosław Komendecki, Krzysztof Kurzątkowski, Stanisław Michalczuk, Lucjan Ocias, Stanisław Siuda, Maksymilian Szoc, Józef Tarłowski, Jan Ziemski, Przemysław Zwoliński. W maju tego samego roku w Galerii Krzywe Koło w Warszawie odbyła się wystawa Grupy, po raz pierwszy jako Grupy Zamek. Kolejne wystawy to Białystok, Kraków (Pałac Sztuki) i jeszcze raz Krzywe Koło w Warszawie. Krystalizuje się skład Grupy – w III Wystawie Sztuki Nowoczesnej w warszawskiej Zachęcie, w 1959 roku uczestniczyli Borowski, Durakiewicz, Dzieduszycki, Kiwerski, Ziemski. W 1959 roku ukazał się pierwszy numer Struktur - działu plastycznego Kameny. Struktury powstałe z inicjatywy Ludwińskiego i przez niego redagowane stanowiły teoretyczne uzupełnienie działalności Zamku. Z Ludwińskim współpracowali, zamieszczając swe teksty związani wówczas z Lublinem Urszula Czartoryska, Hanna Ptaszkowska, Wiesław Borowski i inni. Dodajmy, że Struktury to również zamieszczane w nich artykuły między innymi: Janusza Boguckiego, Oskara Hansena, Bożeny Kowalskiej, Henry Moore’a. Ukazało się w latach 1959 – 1961 jedenaście numerów pisma. 

czerwiec – wystawa Grupy Zamek w Galerie Le Ranelagh w Paryżu – uczestniczyli w niej Włodzimierz Borowski, Tytus Dzieduszycki (ps. Sas), Jan Ziemski. „Dochodzą nas wieści z Paryża. Tłumy na wernisażu. A później wycinki z recenzjami. Z France Observateur zatytułowana Cud w Polsce. Listy z całego świata. To już wszystko.” (Włodzimierz Borowski, Grupa Zamek po latach czterdziestu. Ślady pamięci). Była to ostatnia wspólna wystaw artystów Zamku. Grupa, którą w ostatnim okresie tworzyli artyści uczestniczący w wystawie paryskiej oraz Jerzy Ludwiński, przestała istnieć.

1966 - sierpień 

I Sympozjum Artystów Plastyków i Naukowców „Sztuka w zmieniającym się świecie” w Zakładach Azotowych w Puławach. Jedna z najważniejszych „imprez – laboratoriów” w sztuce polskiej XX wieku. Jerzy Ludwiński był inicjatorem, a także przy współpracy z Mieczysławem Porębskim, Ryszardem Stanisławskim i Jerzym Stajudą, autorem programu. Czytamy w nim, że do Puław zaproszono „artystów najśmielej przełamujących powszechnie przyjęte konwencje”7. W Sympozjum uczestniczyło czterdziestu artystów oraz teoretycy sztuki i naukowcy różnych dyscyplin. Niektóre dzieła wówczas powstałe weszły do kanonu sztuki polskiej (między innymi Zwid Wielki Jerzego Beresia, akcja Ofiarowanie pieca Włodzimierza Borowskiego). Laureatem głównej nagrody został Ryszard Winiarski. Nagrodzeni zostali również: Tadeusz Kantor, Henryk Morel, Andrzej Pawłowski, Krystyn Zieliński, Jan Ziemski, Jo Oda (Japonia), Gerard Kwiatkowski, Włodzimierz Borowski, Alfred Lenica, Ludmiła Popiel – Teodorowicz, Janusz Rogowski, Teresa Rudowicz, Zenon Kononowicz, Feliks Falk. Lublin reprezentowali wymienieni już Borowski, Kononowicz i Ziemski oraz Mieczysław Herman, Ryszard Lis i Adam Styka. Organizatorzy Sympozjum to między innymi: lubelski Okręg ZPAP a także BWA gdzie również odbyła się poplenerowa wystawa. Ciąg dalszy był już jednak pesymistyczny, jako że reakcja ówczesnych władz była zdecydowania negatywna. Nie było szans na kontynuowanie idei Sympozjum. Ludwiński i Borowski wyjechali z Lublina. Odszedł też kierownik BWA Stanisław Kozłowski – był zbyt niezależny. 

Powstała Grupa Lubelska. Należeli do niej: Jerzy Durakiewicz, Mieczysław Herman, Andrzej Jedliczka, Andrzej Kołodziejek, Krzysztof Kurzatkowski, Ryszard Lis, Adam Styka, Jan Ziemski. Jednym z celów, jakie artyści Grupy stawiali przed sobą, był wpływ na życie artystyczne miasta i województwa poprzez wystawy i imprezy organizowane poza strukturą BWA. Idea ta pozostawiła trwały ślad w postaci Galerii Labirynt. Grupa Lubelska przestała istnieć na początku lat siedemdziesiątych.

1969 

Powstała Galeria Labirynt - pierwsza w Lublinie galeria alternatywna. Założyli ją artyści Grupy Lubelskiej w piwnicach kamienicy Lubomelskich na Rynku Starego Miasta. Pierwszymi prowadzącymi byli Adam Styka i Andrzej Kołodziejek, później został nim historyk sztuki Andrzej Koziara. W 1974 roku szefem Galerii został Andrzej Mroczek. On to sformułował nowy program, w którym, jak określił, najważniejsza była tradycja sztuki pojęciowej(konceptualnej) oraz tradycja konstruktywizmu (sztuki analitycznej). Dodajmy jeszcze, że bardzo istotnym obszarem działalności Labiryntu były prezentacje sztuki performance. W maju 1981 roku Andrzej Mroczek został dyrektorem BWA. Wiązało się to z zaprzestaniem działalności Galerii Labirynt. Natomiast labiryntowy, swój autorski program Andrzej Mroczek realizował w BWA aż do 2009 roku. W 2010 roku staraniem Waldemara Tatarczuka, nowego dyrektora BWA, całej instytucji nadano nazwę Labirynt nawiązując do tradycji pierwszej alternatywnej galerii lubelskiej, a przede wszystkim do labiryntowego programu. 

1971 

Pierwszy Plener Malarski w Kazimierzu Dolnym. Plenery te nawiązywały do artystycznych tradycji Kazimierza, ale też przez lat ponad trzydzieści były zawsze ważnym zdarzeniem w życiu artystycznym Lublina i Kazimierza. Do Kazimierza przyjeżdżali artyści zaproszeni z całej Polski, również z zagranicy. Najczęściej przyjeżdżali Węgrzy. Wiązało się to ze stosunkowo częstą wymianą wystaw węgierskich i polskich, a konkretnie, lubelskich, w Lublinie i węgierskim Debreczynie. Artyści lubelscy też często wyjeżdżali na plenery na Węgrzech. W latach siedemdziesiątych prace, najczęściej obrazy powstałe na plenerze, pokazywane były w roku następnym na wystawie w BWA. Nowe media pojawiły się na plenerze w Kazimierzu w 1978 roku. Od 1986 roku współgospodarzami pleneru byli graficy, organizujący co dwa lata Kazimierskie Spotkania Graficzne. Plenery już wówczas coraz częściej posiadały autorski program kolejnych ich komisarzy. 

Pośród plenerów z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych na lubelszczyźnie przypomnijmy plener w Zwierzyńcu, organizowany przez artystów zamojskich, sławiący piękno Roztocza i niezwykłą urodę samego Zwierzyńca, niegdyś stolicę Ordynacji Zamojskiej.

1973 

Powstał zakład Wychowania Artystycznego Wydziału Pedagogiki i Psychologii UMCS. W 1976 roku był to już Instytut Wychowania Artystycznego UMCS posiadający sekcję plastyczną i muzyczną, a obecnie jest to Wydział Artystyczny UMCS z Kolegium Sztuk Pięknych w Kazimierzu Dolnym. Kadrę pedagogiczną stanowili i stanowią w znacznej większości artyści lubelscy. Przypomnijmy tych, którzy byli u samego początku, między innymi: Grażyna Czapska, Blanka Gul – Olszewska, Mieczysław Herman, Juliusz Kłeczek, Ryszard Lis, Sławomir Mieleszko, Zdzisław Niedźwiedź, Jan Popek, Mikołaj Smoczyński, Maksymilian Snoch.

1976 

Lubelskie Spotkania Plastyczne w Domu Kultury LSM. Zrealizowane zostały w dwóch turach w latach 1976 – 1977. Do udziału zaproszono artystów plastyków (osiemdziesiąt sześć osób) architektów oraz konsultantów różnych dyscyplin. Komisarzem pierwszej tury był Marian Bogusz. Celem przedsięwzięcia było wprowadzenie do nowych osiedli Lubelskiej Spółdzielni Mieszkaniowej szeroko rozumianych działań plastycznych w postaci rzeźb, malarstwa monumentalnego, układów i rozwiązań przestrzennych, projektów ciągów ulicznych, zieleńców, placów zabaw itp. Do realizacji zakwalifikowano siedemdziesiąt trzy prace artystów z całego kraju. Część z nich została wykonana. Wiele do dziś pozostało w sferze projektów.

1980

Sierpien stanowisko ZPAP wobec sytuacji w kraju sformułowane na posiedzeniu ZG ZPAP. Wyrazono w nim solidarność „z robotnikami i intelektualistami polskimi wlaczącym z determinacją o prawo rzeczywistego współdecydowania o losach kraju.”

Wrzesień Apel Okręgu Lubelskiego ZPAP w obronie miejsca sztuki i roli twórcy w życiu naszego narodu.

Powstały Komitety Założycielskie NSZZ Solidarność w Zakładach Artystycznych ZPAP Art, BWA i Pracowniach Sztuk Plastycznych połączone następnie w jedną Komisję Zakładową. Przewodniczącym został rzeźbiarz Kazimierz Stasz.

Październik 1980 Powstał Komitet Porozumiewawczy Środowisk Kulturotwórczych w Lublinie, w skład wszedł Ryszard Lis, prezes Okręgu Lubelskiego ZPAP.

18 grudnia 1981 Zarząd Okręgu Lubelskiego ZPAP podjął uchwałę o zawieszeniu działalności merytorycznej jako wyraz sprzeciwu wobec wprowadzenia stanu wojennego i pozbawienia społeczeństwa przez władze PRL podstawowych praw obywatelskich.

23 grudnia 1981 zawieszenie działalności Lubelskiego Okręgu ZPAP przez Urząd Wojewódzki w Lublinie.

1982 

kwiecień 1982 I Wystawa Malarstwa i Grafiki w ramach Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej w Muzeum Diecezjalnym w Lublinie. Była to pierwsza wystawa sztuki współczesnej zorganizowana w tym muzeum w latach stanu wojennego.

Kwiecień 1982- Odezwa „Głos, który jest milczeniem” potwierdzającym „bojkot wystaw i oficjalnej działalności artystycznej, którymi szersze środowisko zareagowało spontanicznie na ogłoszenie stanu wojennego i represje, jakie spadły na społeczeństwo”. BWA w Lublinie było jedną z nielicznych państwowych galerii polskich nie objętą bojkotem środowiska artystycznego. Uważano, że takie galerie, ze względu na ich niezależność, należy chronić przed likwidacją i represjami władz stanu wojennego.

12 maja 1982 wznowienie działalności Okręgu Lubelskiego ZPAP. W okresie tym prezesem był Ryszard Lis. 31 marca następnego roku prezydent Warszawy udzielił ZPAP upomnienia i zarządał uchylenia niektórych uchwał ZPAP z lat 1080 – 83. ZG ZPAP odmówił uchylenia kwestionowanych uchwał, 21 lipca tegoż roku decyzją władz stanu wojennego ZPAP zostało rozwiązane.

Luty 1983 

Powstało Duszpasterstwo Środowisk Twórczych przy Kościele św. Pawła w dawnym klasztorze Bernardynów. W ramach Duszpasterstwa prowadzona była konspiracyjna działalność związkowa, odbywały się spotkania autorskie, wystawy organizowane między innymi w Kościele św. Pawła i Bramie Trynitarskiej. To również pielgrzymki (Rzym 1983, Lourdes 1985, Częstochowa), Dni skupienia prowadzone przez ks. Wacława Oszajcę w Nałęczowie w 1985 roku, spotkanie opłatkowe , „Imieniny Blanki”. Ośrodek Duszpasterstwa przy kościele św. Pawła prowadził ks. Andrzej Pikulski. W ramach Duszpasterstwa zorganizowana została pierwsza Pielgrzymka Środowisk Twórczych do Rzymu na przełomie września i października 1983 roku, z uczestnictwem w prywatnej papieskiej mszy świętej i wyjazdem na Monte Cassino. Dla uczczenia II Pielgrzymki Jana Pawła II – go do Polski w 1983 roku zostały wydane z inicjatywy Duszpasterstwa Trzy poematy Karola Wojtyły. Autorami ilustracji byli: Stanisław Bałdyga, Zofia Kopel – Szulc, Marek Piątkowski, Barbara Sosnowska – Bałdyga, Zbigniew Strzałkowski, Henryk Szulc. Kończąc o Duszpasterstwie Środowisk Twórczych wspomnieć należy jeszcze o dwóch wystawach. Pierwsza z nich „Obecność w 1987 roku była jedna z wielu wystaw zorganizowanych w czasie pielgrzymki Jana Pawła II do Polski. Uczestniczyło w niej trzydziestu siedmiu artystów. Kolejna, to wystawa prac grafików lubelskich w kościele Miłosierdzia Bożego w Warszawie w grudniu 1988 roku. Jej uczestnicy to: Stanisław Bałdyga, Zofia Kopel – Szulc, Grzegorz Mazurek, Marek Piątkowski, Barbara Sosnowska – Bałdyga, Zbigniew Strzałkowski, Henryk Szulc.

1985 

„Grafika Roku” coroczny konkurs nawiązujący do tradycji Grafiki Kwartału z lat siedemdziesiątych XX wieku. Pierwszym Komisarzem był Stanisław Bałdyga.

1986 

Kazimierskie Spotkania Graficzne. Spotkania w Kazimierzu Dolnym organizowane co dwa lata na przemian z plenerem malarskim, zawsze połączone z wystawą miały dla grafików lubelskich szczególne znaczenie. Obok artystów lubelskich uczestniczyli w nich zaproszeni graficy polscy, a niejednokrotnie również zagraniczni. Artyści należący do różnych pokoleń, w tym również zaliczani do klasyków współczesnej grafiki polskiej.

Październik 1986 

„Plastyka Lubelska”. Wystawa z okazji pięćdziesiątej rocznicy powstania Związku Artystów Plastyków w Lublinie w Muzeum na Zamku (część historyczna) i w Galerii BWA (część współczesna). Wystawa zgodnie z intencją jej inicjatorów Krzysztofa Kurzątkowskiego, Jarosława Łukawskiego i Henryka Szulca była manifestacją niezależności lubelskiego środowiska artystycznego w okresie stanu wojennego. W wystawie w Galerii BWA w uczestniczyło siedemdziesięciu dziewięciu artystów.

1987 I Ogólnopolski konkurs na Rysunek im. Andriollego

1988 w Muzeum Literackim Józefa Czechowicza powstała Mała Galeria Grafiki. Działała do 2000 roku. 

1989

14 lipa Sąd Wojewódzki w Warszawie dokonał rejestracji ZPAP

8 grudnia Pierwszy w III Rzeczpospolitej Zjazd ZPAP w Krakowie. Okręg Lubelski reprezentowali Dobrosław Bagiński, Bogdan Bodes, Grażyna Czapska , Aleksandra Gonczyńska- Gołygowska, Blanka Gul -Olszewska, Kazimierz Stasz. W miesiąc później, w styczniu 1990 odbyło się pierwsze w nowej rzeczywistości polskiej Walne Zebranie Okręgu Lubelskiego ZPAP. Prezesem został Dobrosław Bagiński . W kolejnych, prawie dwudziestu latach prezesami lubelskiego ZPAP byli Stanisław Bałdyga i Krzysztof Szymanowicz. Atmosferę tamtych lat najlepiej oddają działania artystyczne organizowane przez ZPAP: aukcja dzieł sztuki i przedmiotów wartościowych na rzecz Daru Narodowego (grudzień 1989); „Dzieło i Modlitwa”, wystawa w Muzeum Diecezjalnym, dwudziestu jeden artystów między innymi: W. Borowski, Koji Kamoji, J. Raczko, Henryk Stażewski, T. Wiktor, J. Ziemski (1990); plener w Kazimierzu Dolnym „Pejzaż wewnętrzny” (1990); kolejny plener kazimierski „Natura natury z programem autorskim Piotra Kmiecia (1991) ; dwie prezentacje środowiska artystycznego Lublina: malarska wystawa „Czas na odsłonę” (1991) oraz „Graficy Lublina 92” (1992). 

1993 

I Wschodni Salon Sztuki organizowany przez Okręg Lubelski ZPAP między innymi w Muzeum Lubelskim i BWA. Miał być, jak napisał Stanisław Bałdyga „przeglądem twórczości plastycznej Regionu Środkowo – Wschodniego. Okazją do obejrzenia ... prac kilkudziesięciu artystów mieszkających i tworzących na tym terenie”. Nawiązywał też do dawnych tradycji Salonu Lubelskiego z lat trzydziestych XX wieku oraz do wystaw okręgowych z lat powojennych. Udział osiemdziesięciu sześciu artystów wszystkich dyscyplin świadczył o potrzebie dużej wystawy prezentującej twórczość artystów z Lublina i Lubelszczyzny. 

II Salon z 1994 roku należał do grafików. „Tym razem jest to wyłącznie wystawa grafiki warsztatowej – napisał Grzegorz D. Mazurek, komisarz wystawy, w słowie wstępnym zamieszczonym w katalogu - Zaprosiliśmy do niej artystów, którzy w latach 1986 – 1994 brali udział w Spotkaniach Graficznych w Kazimierzu. (...) Ta wystawa jest zaledwie wycinkiem współczesnej grafiki polskiej, ale jednocześnie jej znaczącym fragmentem”8 Dodajmy jeszcze, że II Salon i katalog, to również podsumowanie organizowanej od 1985 roku Grafiki Roku oraz Kazimierskich Spotkań Graficznych. Odbywające się w dwuletnim rytmie kolejne Salony należały do malarzy i rzeźbiarzy, a później do grafików. Po roku 2000 Salony prezentowały autorski program ich komisarzy z udziałem zaproszonych artystów, również tych najwybitniejszych. Taki był między innymi X Salon (kurator Piotr Kmieć), jak również bardzo ważny dla grafików XV Salon „Tożsamość grafiki”, którego kuratorami byli Krzysztof Szymanowicz i Zbigniew Liwak. Salony są bardzo ważne dla artystycznego świata lubelskiego. Od 2012 roku Salony zostały poszerzone o konferencje tematyczne o sztuce.

1996 - 2012

Powstała Galeria ZPAP Pod Podłogą w podziemiach należącej do lubelskiego ZPAP Galerii ART przy Krakowskim Przedmieściu 62.  Galeria zamknięta na czas remontu w 2012. Remont trwa. 

 

Opracował Tadeusz Mroczek

Pracę naszego Związku - oprócz najważniejszego dokumentu jakim jest Statut - usprawniają regulaminy.

W regulaminach znajdziecie wszystkie istotne prawa dzięki którym prowadzimy naszą działalność.

Regulaminom podlegają działania:

• Zarządu Głównego
• Walnego Zjazdu Delegatów
• Walnych Zebrań Członków Okręgów
• Sądu Koleżeńskiego
• Kolegium Prezesów Okręgów
• Komisji Rewizyjnych

Ponadto będą one precyzować sposób:

• Przyjęć do ZPAP
• Nadawania Złotej Odznaki ZPAP

STATUT

ZWIĄZKU POLSKICH ARTYSTÓW PLASTYKÓW

(tekst jednolity na dzień 25 stycznia 2014 r.)

Wierząc głęboko, że wrażliwość estetyczna jest zawarta immanentnie we wrażliwości etycznej, szanując dorobek wszystkich artystów - członków i działaczy Związku Polskich Artystów Plastyków oraz pragnąc zapewnić uporządkowane pole społecznej aktywności naszym następcom, w trosce o dobre imię i ekonomiczną bazę narodowej kultury, w stulecie utworzenia naszego stowarzyszenia, postanawiamy co następuje:

Rozdział I

Postanowienia ogólne

§ 1

Związek Polskich Artystów Plastyków, w skrócie „ZPAP" jest stowarzyszeniem twórców i posiada osobowość prawną.

§ 2

Terenem działania ZPAP jest obszar Rzeczypospolitej Polskiej. Dla realizacji celów statutowych ZPAP może prowadzić działalność również poza granicami kraju, zgodnie z obowiązującym porządkiem prawnym.

§ 3

Siedzibą władz głównych ZPAP jest miasto stołeczne Warszawa.

§ 4

ZPAP tworzy, w miarę potrzeby, terenowe jednostki organizacyjne - Okręgi i Oddziały. Okręgi ZPAP posiadają osobowość prawną.

§ 5

ZPAP może być członkiem organizacji krajowych, zagranicznych i międzynarodowych, o ile przynależność do nich pozostaje w zgodzie z celami i interesem ZPAP.

Rozdział II

Cele i formy ich realizacji

§ 6

Celami ZPAP są:

1. Działalność na rzecz ochrony praw zawodowych, moralnych i materialnych artystów plastyków oraz reprezentowanie członków ZPAP w kraju i za granicą.

2. Inspirowanie, inicjowanie i wspieranie rozwiązań prawnych, zapewniających warunki dla wykonywania zawodu artysty plastyka w oparciu o status twórcy, stosowny do społecznych funkcji twórczości plastycznej.

3. Działania w dziedzinie nadzoru estetycznego i orzecznictwa artystycznego w ramach współpracy z organami państwowymi i samorządowymi.

4. Zbiorowe zarządzanie i ochrona praw autorskich do utworów plastycznych oraz wykonywanie uprawnień wynikających z ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

5. Działania edukacyjne i oświatowe oraz wspieranie i rozwijanie wszelkiej aktywności w zakresie sztuk wizualnych, historii sztuki oraz teorii i filozofii sztuki.

6. Wspieranie rozwoju i upowszechnianie twórczości plastycznej, pozyskiwanie szerokich kręgów jej odbiorców oraz propagowanie idei mecenatu artystycznego.

7. Organizowanie wystaw, konkursów, warsztatów i plenerów, sympozjów, szkoleń oraz propagowanie i organizowanie wszelkich działań służących prezentacji i wymianie doświadczeń i osiągnięć zawodowych.

8. Ochrona swobody twórczości plastycznej.

9. Kształtowanie zasad etyki i solidarności zawodowej.

10. Rozwijanie działalności socjalnej na rzecz artystów plastyków.

11. Wspomaganie zagadnień z tematyki ochrony środowiska poprzez ochronę krajobrazu kulturowego: przyrodniczego i zurbanizowanego, ochronę ładu przestrzennego w tym dbanie o zasadność i skuteczność informacji w przestrzeni publicznej oraz kształtowanie funkcjonalności i estetyki w tej przestrzeni.

12. Działalność społecznie użyteczna w sferze działań publicznych określonych w Ustawie o działalności pożytku publicznego i wolontariacie.

13. Działalność na rzecz integracji osób niepełnosprawnych, realizacja programów społecznych w zakresie integracji międzypokoleniowej, budowanie dialogu międzykulturowego.

§ 7

1. ZPAP realizuje swoje cele poprzez:

1) współdziałanie z organami Państwa przy opracowywaniu, wdrażaniu i egzekucji przepisów prawnych ważnych dla środowiska artystów plastyków;

2) podejmowanie współpracy z administracją państwową i samorządową;

3) współpracę z instytucjami i organizacjami kulturalnymi, artystycznymi, naukowymi i społecznymi oraz innymi osobami prawnymi i fizycznymi, krajowymi i zagranicznymi;

4) (skreślony)

5) tworzenie galerii, pracowni doświadczalnych, warsztatów, domów pracy twórczej, bibliotek, czytelni itp. oraz sprawowanie opieki nad nimi;

6) pozyskiwanie środków na organizowanie wystaw, konkursów, warsztatów i plenerów, sympozjów, szkoleń, aukcji oraz innych działań artystycznych, w tym edukacyjnych,

7) przyznawanie nagród i wyróżnień oraz ustanawianie i nadawanie odznaczeń i tytułów honorowych;

8) prowadzenie działalności wydawniczej związanej z realizacją celów statutowych;

9) dostarczanie członkom informacji o działaniu organów ZPAP i innych informacji;

10) tworzenie różnych form pomocy koleżeńskiej i socjalnej dla członków ZPAP;

11) równe traktowanie praw członków ZPAP i innych podmiotów przez siebie reprezentowanych w zakresie zarządzania prawami autorskimi;

12) starania o pozyskiwanie sponsorów i mecenasów sztuki.

2. ZPAP prowadzi działalność gospodarczą służącą finansowaniu celów statutowych.

Rozdział III

Członkowie

§ 8

Członkowie ZPAP dzielą się na rzeczywistych, wspierających i honorowych.

§ 9

1. Członkiem rzeczywistym ZPAP może być pełnoletni obywatel polski zamieszkały na terenie Rzeczypospolitej Polskiej lub za granicą, pracujący twórczo w dziedzinie sztuk plastycznych i uznający statut ZPAP, nie będący członkiem innej organizacji, której działalność pozostaje w sprzeczności z celami lub interesem ZPAP, który złoży deklarację członkowską i wniesie wpisowe, a ponadto:

1) ukończył wyższe studia na polskiej albo zagranicznej uczelni kształcącej na kierunkach artystycznych w zakresie sztuk plastycznych (spis tych kierunków ujęty jest w Regulaminie Przyjęć do ZPAP) i uzyskał tytuł magistra sztuki lub równorzędny, lub posiada stopień naukowy doktora sztuk plastycznych;

2) jeśli nie posiada dyplomu wymienionego w pkt 1) uzyska akceptację Komisji Kwalifikacyjnej w trybie przewidzianym Regulaminem Przyjęć do ZPAP.

2. Członkiem rzeczywistym ZPAP może być również cudzoziemiec zamieszkały na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, którego twórczość ma znaczący wkład w rozwój kultury plastycznej, przy czym postanowienia ust. 1 stosuje się odpowiednio.

3. Przyjęcie w poczet członków ZPAP następuje z mocy uchwały Zarządu Okręgu, zatwierdzonej przez Zarząd Główny.

4. Podstawowymi prawami członka rzeczywistego ZPAP są:

1) czynne i bierne prawo wyborcze do wszystkich władz ZPAP;

2) prawo wyboru Okręgu macierzystego, niezależnie od miejsca zamieszkania;

3) zrzeszanie się w ramach ZPAP w sekcje, kluby, koła (rozdział XIII);

4) prawo do pełnej informacji o działaniach organów ZPAP;

5) prawo uczestniczenia w podejmowanych przez ZPAP działaniach socjalnych na zasadach określonych przez ZPAP;

6) prawo uczestniczenia w wystawach, konkursach, plenerach, sympozjach i innych podobnych działaniach organizowanych przez ZPAP, zgodnie z ich regulaminami.

5. Podstawowymi obowiązkami członka rzeczywistego ZPAP są:

1) przestrzeganie postanowień statutu i uchwał władz ZPAP;

2) sumienne wypełnianie obowiązków wynikających z pełnionych w ZPAP funkcji;

3) przestrzeganie zasad etyki zawodowej, współżycia koleżeńskiego i solidarności organizacyjnej;

4) regularne opłacanie składek członkowskich.

§ 10

1. Członkiem wspierającym ZPAP może być osoba prawna lub fizyczna, krajowa lub zagraniczna, deklarująca czynne poparcie dla realizacji celów ZPAP.

2. Przyjęcie w poczet członków wspierających ZPAP odbywa się z mocy uchwały Zarządu Głównego lub Zarządu Okręgu i podlega rejestracji przez Zarząd Główny.

3. Osoby prawne, będące członkami wspierającymi ZPAP, są reprezentowane w ZPAP poprzez przedstawicieli wyznaczonych przez właściwe organy tych osób prawnych.

4. Prawami członka wspierającego są:

1) określenie celu, na jaki - w ramach celów statutowych ZPAP - przeznacza wniesione środki materialne;

2) korzystanie z różnych form reklamy i promocji, świadczonych przez ZPAP przy okazji działalności statutowej; zakres tych świadczeń określa właściwy zarząd ZPAP;

3) zastrzeżenie sobie anonimowości na forum publicznym.

§ 11

1. Członkiem honorowym ZPAP może zostać osoba posiadająca wybitne zasługi dla rozwoju sztuk plastycznych lub dla ZPAP.

2. Godność członka honorowego ZPAP nadaje Walny Zjazd Delegatów ZPAP na wniosek Zarządu Głównego lub z inicjatywy własnej.

§ 12

1. Przynależność do ZPAP ustaje na skutek:

1) wystąpienia poprzez złożenie pisemnej rezygnacji z członkostwa do właściwego Zarządu Okręgu;

2) skreślenia z listy członków rzeczywistych przez Zarząd Okręgu na skutek zalegania z opłatą składek członkowskich, zgodnie z ust. 2.;

3) wykluczenia prawomocnym orzeczeniem Sądu Koleżeńskiego;

4) skazania prawomocnym wyrokiem sądu powszechnego za przestępstwo popełnione na szkodę Związku lub przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub orzeczenia pozbawienia praw publicznych;

5) śmierci;

6) likwidacji lub upadłości osoby prawnej będącej członkiem wspierającym.

2. Zaleganie przez członka rzeczywistego z opłatą składek członkowskich za okres przekraczający 12 miesięcy skutkuje automatycznym zawieszeniem w prawach członka ZPAP wymienionych w § 9 ust. 4. Zawieszenie ustaje z chwilą zapłaty zaległych składek. Zarząd Okręgu skreśli z listy członków rzeczywistych Okręgu osobę zalegającą z opłatą składek członkowskich jeśli zaległość przekracza okres 2 lat, po uprzednim pisemnym upomnieniu.

§ 13

1. Osoba skreślona z listy członków w trybie § 12 ust. 1 pkt. 1-4 ma obowiązek pokryć wszystkie zobowiązania wobec ZPAP zaciągnięte w okresie członkostwa.

2. Osoba skreślona z listy członków w trybie § 12 ust. 1 pkt. 1-4 może ubiegać się o ponowne przyjęcie do ZPAP, w trybie przewidzianym w Regulaminie Przyjęć do ZPAP z tym, że:

1) osoba skreślona z listy członków w trybie § 12 ust. 1 pkt. 2 - po upływie 1 roku od daty skreślenia;

2) osoba skreślona z listy członków w trybie § 12 ust. 1 pkt. 3 - po upływie 3 lat od daty wykluczenia;

3) osoba skreślona z listy członków w trybie § 12 ust. 1 pkt. 4 - po upływie okresu uprawniającego do zatarcia skazania.

3. W wypadku ponownego przyjęcia do ZPAP osoby uprzednio skreślonej z listy członków, staż członkowski liczony jest od daty ponownego przyjęcia.

§ 14

1. Szczegółowe zasady i tryb przyjmowania członków oraz rozpatrywania odwołań określa Regulamin przyjęć do ZPAP, uchwalany przez Walny Zjazd Delegatów.

Rozdział IV

Struktura organizacyjna i ogólne przepisy organizacyjne

§ 15

ZPAP tworzy, zależnie od potrzeb, następujące terenowe jednostki organizacyjne:

1) Okręgi;

2) Oddziały - w ramach organizacyjnych okręgów, których zasady tworzenia i organizacji określa statut w postanowieniach rozdz. X i XI.

§ 16

1. Władzami ZPAP są:

1) władze główne,

2) władze okręgowe,

3) władze oddziałowe.

2. Organami władz głównych ZPAP są:

1) Walny Zjazd Delegatów,

2) Zarząd Główny,

3) Kolegium Prezesów Okręgów,

4) Główna Komisja Rewizyjna,

5) Główny Sąd Koleżeński.

3. Organami władz okręgowych ZPAP są:

1) Walne Zebranie Członków Okręgu,

2) Zarząd Okręgu,

3) Komisja Rewizyjna Okręgu,

4) Sąd Koleżeński Okręgu.

4. Organem władzy oddziałowej ZPAP jest Zarząd Oddziału.

5. Ilekroć w statucie jest mowa o „organach ZPAP", to odnosi się to do organów władzy ZPAP wymienionych w ust. 1-4.

§ 17

1. ZPAP tworzy Radę Artystyczną ZPAP, stanowiącą organ doradczy i opiniodawczy Zarządu Głównego w sprawach artystycznych, powoływaną przez Kolegium Prezesów Okręgów, które określa jej szczegółowe kompetencje i zasady funkcjonowania, której czas pracy jest równoznaczny z okresem trwającej kadencji.

2. W miarę potrzeb ZPAP tworzy następujące wewnętrzne jednostki organizacyjne:

1) rady i komisje problemowe, tworzone i działające na zasadach postanowień rozdz. XII Statutu ZPAP;

2) sekcje, kluby, koła tworzone i działające na zasadach postanowień rozdz. XIII Statutu ZPAP;

3) jednostki gospodarcze, tworzone przez Zarząd Główny lub Zarządy Okręgów i działające na podstawie regulaminów organizacyjnych, uchwalonych przez właściwy Zarząd.

§ 18

Do prowadzenia spraw związanych z obsługą działalności statutowej Zarządy mogą tworzyć biura.

§ 19

1. Kadencja wszystkich organów ZPAP oraz delegatów na Walny Zjazd Delegatów trwa 4 lata.

2. Organy ZPAP konstytuują się w terminie do 14 dni po ich wyborze.

3. Jeżeli statut nie stanowi inaczej, posiedzenia organów ZPAP zwołuje i obradom przewodniczy ich prezes lub wiceprezes, przewodniczący lub wiceprzewodniczący.

4. Uzupełnienia składu osobowego organów ZPAP dokonuje się obligatoryjnie i niezwłocznie spośród osób, które uzyskały kolejno najwyższą liczbę głosów w wyborach do tych organów, nie więcej jednak, niż o 1/3 składu osobowego danego organu.

5. Jeśli uzupełnienie składu osobowego organu w sposób określony w ust. 4 nie jest możliwe, dokonuje się go:

1) w przypadku władz okręgowych (oddziałowych) – poprzez wybór uzupełniający przeprowadzony na zwołanym w tym celu nadzwyczajnym Walnym Zebraniu Członków Okręgu (Oddziału);

2) w przypadku władz głównych – poprzez powołanie w drodze uchwały Kolegium Prezesów Okręgów, podjętej na wniosek uzupełnianego organu.

6. Członkowie Zarządów i Komisji Rewizyjnych ZPAP nie mogą być jednocześnie członkami władz osób trzecich, będących stroną umów z ZPAP, skutkujących zobowiązaniami finansowymi.

7. Członkowie Zarządów, Komisji Rewizyjnych i Sądów Koleżeńskich nie mogą być jednocześnie członkami innych stałych (kadencyjnych) organów ZPAP, z wyłączeniem Kolegium Prezesów Okręgów w myśl § 29 ust. 1.

8. Członkowie pełniący funkcje w organach władz ZPAP i delegaci na Walny Zjazd Delegatów nie mogą być jednocześnie członkami władz innych krajowych organizacji branżowych zrzeszających twórców – artystów plastyków.

9. Funkcja Prezesa ZPAP może być pełniona przez tę samą osobę nie dłużej niż przez dwie kolejne kadencje.

10. Nie uzyskanie absolutorium przez członka Zarządu Głównego lub członka Zarządu Okręgu nie pozwala na pełnienie funkcji we wszystkich organach władz głównych i okręgowych ZPAP następnej kadencji oraz na udział w Walnym Zjeździe Delegatów w charakterze delegata. Uzyskany wcześniej mandat do pełnienia funkcji członka organu, do którego wybór nastąpił przed nieudzieleniem absolutorium, wygasa. Braki w składzie organów, o których mowa w zdaniu drugim, podlegają uzupełnieniu zgodnie z §19 ust. 4 i 5.

11. Członkowie ZPAP w tym także członkowie organów ZPAP mogą łączyć członkostwo stowarzyszenia z odpłatną pracą na rzecz Związku. Umowy z członkami ZPAP podejmującymi odpłatną pracę na rzecz Związku mogą być zawierane wyłącznie na czas kadencji.

§ 20

1. Uchwały wszystkich organów ZPAP zapadają zwykłą większością głosów, przy obecności ponad połowy składu organu, z tym, że:

1) uchwały Walnego Zjazdu Delegatów i Walnych Zebrań Członków Okręgu, z zastrzeżeniem pkt. 2) i 3), zapadają zwykłą większością głosów bez względu na ilość obecnych;

2) uchwała Walnego Zjazdu Delegatów w sprawie zmiany statutu i rozwiązania się ZPAP wymaga większości 2/3 głosów przy obecności co najmniej 2/3 delegatów;

3) uchwały organów ZPAP w sprawach członkowskich i uchylania uchwał zapadają większością 2/3 głosów przy obecności ponad połowy składu organu.

2. Uchwały wszystkich organów ZPAP, z zastrzeżeniem postanowienia ust. 3, zapadają w głosowaniu jawnym, z tym, że w każdej sprawie można przeprowadzić głosowanie tajne na wniosek co najmniej 1/3 obecnych uprawnionych do głosowania.

3. Wybory do wszystkich organów ZPAP odbywają się w głosowaniu tajnym poprzez skreślenie nazwisk na karcie do głosowania. Mandaty członków organu przypadają kolejno kandydatom, którzy uzyskali największą ilość głosów, z zastrzeżeniem postanowienia ust. 4.

4. Wybór Prezesa ZPAP przez Walny Zjazd Delegatów w pierwszej turze wymaga uzyskania przez kandydata bezwzględnej większości głosów delegatów obecnych na Zjeździe.

5. W przypadku równej liczby głosów decyduje głos przewodniczącego zebrania, z tym, że o wyborze członka organu spośród kandydatów, którzy otrzymali tę samą liczbę głosów, rozstrzyga głosowanie dodatkowe na tych kandydatów, a w przypadku braku rozstrzygnięcia - o wyborze decyduje dłuższy staż członkowski.

§ 21

Wnioski i postulaty członków i jednostek organizacyjnych ZPAP, kierowane do organów ZPAP, są rejestrowane, a odpowiedzi udzielane w terminie nie dłuższym, niż wynikającym z przewidzianej statutem częstotliwości posiedzeń tych organów.

Rozdział V

Walny Zjazd Delegatów

§ 22

Walny Zjazd Delegatów, stanowiący najwyższą władzę ZPAP, może być zwyczajny lub nadzwyczajny.

§ 23

1. Zwyczajny Walny Zjazd Delegatów, jako zjazd sprawozdawczo-wyborczy, jest zwoływany przez Zarząd Główny, co 4 lata, po zakończeniu roku finansowego, jednak nie później niż na termin 15 czerwca roku kończącego kadencję.

2. Uchwałę o terminie Zwyczajnego Walnego Zjazdu Delegatów Zarząd Główny ma obowiązek podjąć nie później niż do 15 lutego roku kończącego kadencję. Uchwała określa miejsce i termin odbycia Zjazdu.

3. Przygotowywanie organizacyjne i techniczne Walnych Zjazdów Delegatów jest w kompetencji Zarządu Głównego.

§ 24

W Walnym Zjeździe Delegatów udział biorą:

1) z prawem głosowania: delegaci wybrani na okres kadencji przez Walne Zebrania Członków Okręgu, w liczbie ustalonej przez Zarząd Główny w oparciu o zasadę reprezentacji proporcjonalnej do liczby członków Okręgu, przy czym liczbę członków Okręgu reprezentowanych przez 1 delegata określa się przez podzielenie aktualnego stanu liczbowego członków ZPAP tak, aby łączna liczba delegatów na WZD wynosiła 100 osób, biorąc pod uwagę tylko tych członków, którzy nie podlegają zawieszeniu w prawach członka w trybie § 12 ust. 2.

2) bez prawa głosowania: członkowie ustępujących władz głównych nie będący delegatami i inne osoby zaproszone przez Zarząd Główny.

§ 25

Do kompetencji Walnego Zjazdu Delegatów należy:

1) uchwalanie programu działalności ZPAP;

2) rozpatrywanie sprawozdań władz głównych ZPAP oraz podejmowanie uchwały o absolutorium dla poszczególnych członków ustępującego Zarządu Głównego;

3) podejmowanie uchwał w sprawie zmiany statutu i rozwiązania ZPAP;

4) uchwalanie regulaminów: Walnego Zjazdu Delegatów, Zarządu Głównego, Kolegium Prezesów Okręgów, Komisji Rewizyjnych, Sądów Koleżeńskich, Walnych Zebrań Członków Okręgu, Przyjęć do ZPAP i Złotej Odznaki ZPAP;

5) powoływanie i odwoływanie rad i komisji problemowych;

6) nadawanie godności członka honorowego ZPAP;

7) wybór Prezesa ZPAP i 3-5 członków Zarządu Głównego;

8) wybór 5 członków Głównej Komisji Rewizyjnej;

9) wybór 5 członków Głównego Sądu Koleżeńskiego.

§ 26

1. Nadzwyczajny Walny Zjazd Delegatów zwoływany jest przez Zarząd Główny.

1) z własnej inicjatywy, albo

2) na wniosek Głównej Komisji Rewizyjnej,

3) na wniosek Kolegium Prezesów Okręgów,

4) w przypadku nie przyjęcia przez Kolegium Prezesów Okręgów rocznego sprawozdania finansowego Zarządu Głównego obligatoryjnie zwoływany jest w trybie pilnym Nadzwyczajny Walny Zjazd Delegatów.

2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, pkt 2) – 3), powinien być zgłoszony na piśmie oraz zawierać uzasadnienie i proponowany porządek obrad, a nadzwyczajny Walny Zjazd Delegatów winien odbyć się nie później, niż 2 miesiące od daty złożenia wniosku lub w terminie późniejszym podanym we wniosku.

3. Do Nadzwyczajnego Walnego Zjazdu Delegatów stosuje się odpowiednio przepisy Regulaminu Walnych Zjazdów Delegatów, z tym, że obraduje on wyłącznie nad sprawami, dla których został zwołany.

Rozdział VI

Zarząd Główny

§ 27

1. Zarząd Główny jest najwyższą władzą wykonawczą ZPAP i kieruje działalnością ZPAP pomiędzy Walnymi Zjazdami Delegatów.

2. Zarząd Główny tworzą: Prezes ZPAP i 3-5 członków Zarządu Głównego, wybranych przez Walny Zjazd Delegatów.

3. Zarząd Główny konstytuuje się wybierając ze swego grona Wiceprezesa ZPAP, Skarbnika ZPAP i Sekretarza ZPAP.

4. Posiedzenia Zarządu Głównego odbywają się w miarę potrzeby, nie rzadziej niż raz w miesiącu.

5. W posiedzeniach Zarządu Głównego mają prawo uczestniczyć bez prawa głosowania:

1) Przewodniczący Głównej Komisji Rewizyjnej lub wyznaczony przez niego członek Komisji;

2) Prezesi Okręgów;

3) osoby zaproszone.

§ 28

Do kompetencji i obowiązków Zarządu Głównego należy:

1) reprezentowanie ZPAP;

2) współdziałanie z organami Państwa, a zwłaszcza z ministerstwem właściwym do spraw kultury oraz Komisjami Sejmowymi przy opracowywaniu, wdrażaniu i egzekucji przepisów prawnych o ważnym znaczeniu dla środowiska artystów plastyków;

3) realizowanie zadań statutowych zgodnie z programem uchwalonym przez Walny Zjazd Delegatów;

4) kierowanie bieżącą działalnością ZPAP i zarządzanie jego majątkiem, zgodnie z uchwałami Walnego Zjazdu Delegatów i Kolegium Prezesów Okręgów;

5) opracowywanie planów działalności, preliminarzy budżetowych, rocznych sprawozdań finansowych ZPAP oraz sprawozdań Zarządu Głównego ZPAP;

6) zapoznawanie się z zatwierdzonymi projektami budżetów i rocznymi sprawozdaniami finansowymi Okręgów;

7) podejmowanie uchwał w sprawach działalności cywilnoprawnej i gospodarczej ZPAP oraz udzielanie pełnomocnictw w granicach kompetencji;

8) egzekwowanie świadczeń obowiązujących Okręgi na rzecz Zarządu Głównego;

9) uchwalanie regulaminów jednostek organizacyjnych powoływanych przez Zarząd Główny;

10) sprawowanie nadzoru nad działalnością Okręgów w zakresie zgodności z obowiązującymi przepisami prawa, w tym uchylanie uchwał Walnych Zebrań Członków Okręgu i Zarządów Okręgu niezgodnych ze statutem i celami ZPAP po konsultacji z Głównym Sądem Koleżeńskim;

11) zatwierdzanie uchwał Zarządów Okręgów w sprawie przyjęć do ZPAP i skreśleń z listy członków;

12) prowadzenie rejestru członków i jednostek organizacyjnych ZPAP;

13) wykonywanie orzeczeń sądów koleżeńskich;

14) zatrudnianie pracowników do prowadzenia spraw ZPAP;

15) rozpatrywanie wniosków i postulatów sekcji, klubów i kół o zasięgu krajowym (ponad okręgowym) w obecności przedstawiciela tej jednostki;

16) powoływanie i odwoływanie rad i komisji problemowych;

17) zwoływanie i przygotowywanie organizacyjne i techniczne Walnych Zjazdów Delegatów w porozumieniu z Zarządem Okręgu, na terenie którego odbywa się Zjazd;

18) zarządzanie prawami autorskimi w zakresie udzielonego upoważnienia;

19) podejmowanie uchwał w sprawach nie zastrzeżonych do kompetencji innych władz ZPAP.

Rozdział VII

Kolegium Prezesów Okręgów

§ 29

1. Kolegium Prezesów Okręgów tworzą Prezesi wszystkich Okręgów ZPAP, wybrani przez Walne Zebrania Członków Okręgu. Kolegium Prezesów Okręgów konstytuuje się wybierając ze swego grona Sekretarza i Zastępcę Sekretarza.

2. Do kompetencji i obowiązków Kolegium Prezesów Okręgów należy:

1) podejmowanie uchwał w sprawie zatwierdzania budżetów rocznych i rocznych sprawozdań finansowych ZG ZPAP,

2) podejmowanie uchwał w sprawie utworzenia, połączenia, podziału, przekształcenia w Oddział lub likwidacji Okręgu na zasadach określonych w § 36.

3) podejmowanie uchwał w sprawie zarządzania majątkiem ZPAP, a w szczególności zbywania i nabywania nieruchomości. Kolegium Prezesów Okręgów decyduje o majątku likwidowanego Okręgu,

4) rozpatrywanie odwołań w sprawach przyjęć do ZPAP i skreśleń z listy członków,

5) podejmowanie uchwał w sprawie przystąpienia ZPAP do organizacji krajowych, zagranicznych lub międzynarodowych oraz uchwał o wystąpieniu z takich organizacji,

6) powoływanie 7 członków Kapituły Złotej Odznaki ZPAP,

7) zgłaszanie kandydatów do Rady Artystycznej ZPAP,

8) ustalanie wysokości wpisowego,

9) podejmowanie uchwał w sprawie wysokości odpisu na rzecz Zarządu Głównego ze składek członkowskich,

10) podejmowanie uchwał w sprawie uzupełnienia składu organów władz głównych w trybie § 19 ust. 5 pkt 2,

11) złożenie przez Sekretarza Kolegium Prezesów Okręgów na Zwyczajnym Walnym Zjeździe Delegatów sprawozdania o podjętych w czasie kadencji uchwałach.

3. Kolegium Prezesów Okręgów działa zgodnie z regulaminem KPO uchwalonym przez Walny Zjazd Delegatów.

4. W posiedzeniach Kolegium Prezesów Okręgów uczestniczą członkowie Zarządu Głównego, Przewodniczący Głównej Komisji Rewizyjnej lub wyznaczony przez niego członek Komisji, którzy nie biorą udziału w głosowaniu.

5. Prezes Okręgu, który nie może osobiście uczestniczyć w posiedzeniu Kolegium Prezesów Okręgów jest zobowiązany do wyznaczenia z pośród członków Zarządu Okręgu swojego przedstawiciela do udziału w tym posiedzeniu i głosowania, udzielając mu pisemnego pełnomocnictwa.

Rozdział VIII

Główna Komisja Rewizyjna

§ 30

1. Główna Komisja Rewizyjna jest organem kontroli wewnętrznej ZPAP. Główna Komisja Rewizyjna składa się z 5 członków, wybranych przez Walny Zjazd Delegatów.

2. Główna Komisja Rewizyjna konstytuuje się wybierając ze swego grona Przewodniczącego, Wiceprzewodniczącego i Sekretarza.

3. Szczegółowe zasady i tryb działania Głównej Komisji Rewizyjnej określa Regulamin Komisji Rewizyjnych, uchwalony przez Walny Zjazd Delegatów.

4. Posiedzenia Głównej Komisji Rewizyjnej odbywają się w miarę potrzeby, nie rzadziej niż raz na 3 miesiące.

§ 31

1. Do zadań Głównej Komisji Rewizyjnej należy:

1) kontrola działalności Zarządu Głównego, Kolegium Prezesów Okręgów i Zarządów Okręgów oraz podległych im jednostek co do zgodności ze statutem, regulaminami ZPAP i uchwałami władz głównych;

2) opiniowanie działalności Zarządu Głównego oraz wnioskowanie w sprawie udzielenia absolutorium poszczególnym członkom ustępującego Zarządu Głównego;

3) ogólny nadzór nad działalnością Komisji Rewizyjnych Okręgów.

2. Główna Komisja Rewizyjna może kontrolować wszelkie dokumenty ZPAP, a jej Przewodniczący lub wyznaczony przez niego członek Komisji może brać udział w obradach innych władz ZPAP - z wyłączeniem obrad i orzeczeń Sądów Koleżeńskich.

3. Główna Komisja Rewizyjna może powoływać niezależnych biegłych.

Rozdział IX

Główny Sąd Koleżeński

§ 32

1. Główny Sąd Koleżeński składa się z 5 członków, wybranych przez Walny Zjazd Delegatów.

2. Główny Sąd Koleżeński konstytuuje się, wybierając ze swego grona Przewodniczącego, Wiceprzewodniczącego i Sekretarza.

3. Szczegółowe zasady i tryb działania Głównego Sądu Koleżeńskiego określa Regulamin Sądów Koleżeńskich, uchwalony przez Walny Zjazd Delegatów.

§ 33

1. Główny Sąd Koleżeński:

1) orzeka w sprawach dotyczących naruszenia postanowień statutu, uchwał władz ZPAP, obowiązków członkowskich, zasad etyki zawodowej i współżycia koleżeńskiego oraz w przypadku naruszenia dobrego imienia ZPAP lub narażenia ZPAP na szkody majątkowe;

2) rozstrzyga spory pomiędzy Zarządami Okręgów lub pomiędzy Zarządem Okręgu a Zarządem Głównym w sprawach wymienionych w pkt. 1, a także w innych sprawach, o ile strony poddadzą spór rozstrzygnięciu tego Sądu;

3) rozstrzyga spory pomiędzy Kolegium Prezesów Okręgów a Zarządem Głównym;

4) rozstrzyga spory w sprawach interpretacji postanowień statutu.

2. W przypadku ujawnienia w trakcie postępowania prowadzonego przez Główny Sąd Koleżeński sytuacji narażającej ZPAP na szkody finansowe, Główny Sąd Koleżeński wnioskuje do Zarządu Głównego o wystąpienie z powództwem do sądu powszechnego.

§ 34

1. Główny Sąd Koleżeński orzeka następujące kary:

1) upomnienia;

2) zakazu pełnienia funkcji w organach ZPAP i/lub innych jednostkach ZPAP na okres do końca kadencji;

3) nagany ze skutkiem pozbawienia czynnego i biernego prawa wyborczego na okres 3 lat;

4) zawieszenia w prawach członka na okres od 6 miesięcy do 3 lat;

5) wykluczenia ze ZPAP.

2. Główny Sąd Koleżeński może orzekać karę dodatkową podania wyroku do publicznej wiadomości na forum stowarzyszenia, a także wezwać winnego do naprawienia wyrządzonej szkody lub zadośćuczynienia na rzecz osoby pokrzywdzonej.

§ 35

1. Główny Sąd Koleżeński stanowi instancję odwoławczą od orzeczeń Sądów Koleżeńskich Okręgu.

2. Orzeczenia Głównego Sądu Koleżeńskiego są ostateczne w postępowaniu wewnątrzzwiązkowym.

3. Główny Sąd Koleżeński może powoływać biegłych w granicach środków przewidzianych w budżecie i informując o tym Zarząd Główny.

Rozdział X

Okręgi

§ 36

1. Okręgi są podstawowymi terenowymi jednostkami ZPAP posiadającymi osobowość prawną.

2. Okręg zrzesza co najmniej 60 członków rzeczywistych.

3. Okręg realizuje cele ZPAP i prowadzi samodzielną działalność w dziedzinie spraw gospodarczych i cywilno-prawnych, z zachowaniem przepisów statutu, regulaminów, uchwał władz głównych ZPAP oraz postanowień i umów zawartych z Zarządem Głównym.

4. Powołanie, połączenie, podział lub likwidacja Okręgu odbywa się z mocy uchwały Kolegium Prezesów Okręgów, odpowiednio na wniosek zebrania założycielskiego lub Walnego Zebrania Członków Okręgu. Ponadto, na wniosek Zarządu Głównego, Kolegium Prezesów Okręgów może podjąć uchwałę o likwidacji Okręgu gdy:

1) wynik finansowy Okręgu za poprzedni rok budżetowy wykaże stratę przewyższającą połowę wartości majątku Okręgu, albo

2) Okręg utracił zdolność do skutecznego odbycia Walnego Zebrania Członków Okręgu sprawozdawczo-wyborczego z zachowaniem obowiązujących w ZPAP przepisów.

5. Uchwała o powołaniu Okręgu zostaje podjęta z równoczesnym zatwierdzeniem treści umowy regulującej stosunki majątkowe pomiędzy Zarządem Okręgu a Zarządem Głównym, która wchodzi w życie z chwilą uzyskania przez Okręg osobowości prawnej. Postanowienie niniejsze stosuje się odpowiednio do połączenia lub podziału Okręgu.

6. Po podjęciu przez Kolegium Prezesów Okręgów uchwały, o której stanowi ust. 5, Zarząd Główny w drodze uchwały stwierdza spełnienie przez Okręg warunków uprawniających do złożenia wniosku o rejestrację Okręgu w sądzie.

§ 37

1. Najwyższą władzą Okręgu jest Walne Zebranie Członków Okręgu, które może być zwyczajne lub nadzwyczajne.

2. Zwyczajne Walne Zebranie Członków Okręgu zwołuje Zarząd Okręgu:

1) Jako zebranie sprawozdawczo-wyborcze – co 4 lata, bezpośrednio po zwyczajnym Walnym Zjeździe Delegatów, przy czym powinno się ono odbyć nie później, niż w terminie 4 tygodni od daty zakończenia Zjazdu.

2) Celem wyboru delegatów na Walny Zjazd Delegatów – co 4 lata, po podjęciu przez Zarząd Główny uchwały o zwołaniu zwyczajnego Walnego Zjazdu Delegatów, nie później niż na 3 miesiące przed ustaloną datą Zjazdu.

3. W Walnym Zebraniu Członków Okręgu mają prawo uczestniczyć:

1) z prawem głosowania: członkowie rzeczywiści ZPAP danego Okręgu,

2) bez prawa głosowania: przedstawiciele Zarządu Głównego i Głównej Komisji Rewizyjnej oraz inne osoby zaproszone przez Zarząd Okręgu.

§ 38

Do kompetencji Walnego Zebrania Członków Okręgu należy:

1) uchwalanie głównych kierunków działalności Zarządu Okręgu oraz wniosków i postulatów pod adresem głównych władz ZPAP;

2) rozpatrywanie sprawozdań władz Okręgu i podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia absolutorium poszczególnym członkom ustępującego Zarządowi Okręgu;

3) uchwalanie wniosku o połączeniu, podziale lub likwidacji Okręgu;

4) powoływanie i odwoływanie rad i komisji problemowych;

5) wybór Prezesa Okręgu;

6) wybór 3-7 członków Zarządu Okręgu;

7) wybór 3-5 członków Komisji Rewizyjnej Okręgu;

8) wybór 3-5 członków Sądu Koleżeńskiego Okręgu; 9) wybór delegatów na Walny Zjazd Delegatów;

§ 39

1. Nadzwyczajne Walne Zebranie Członków Okręgu zwołuje Zarząd Okręgu:

1) z własnej inicjatywy, albo

2) na wniosek Komisji Rewizyjnej Okręgu, albo

3) na wniosek 1/5 liczby członków rzeczywistych Okręgu liczącego do 300 członków, 1/10 liczby członków rzeczywistych Okręgu liczącego od 301 do 1000 członków, 1/15 liczby członków rzeczywistych Okręgu liczącego ponad 1000 członków. 2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, pkt. 2 i 3, powinien być zgłoszony na piśmie oraz zawierać uzasadnienie, a Nadzwyczajne Walne Zebranie Członków Okręgu powinno odbyć się nie później, niż 5 tygodni od daty złożenia wniosku. 3. Nadzwyczajne Walne Zebranie Członków Okręgu obraduje wyłącznie nad sprawami, dla których zostało zwołane.

§ 40

1. Zarząd Okręgu stanowi najwyższą władzę Okręgu pomiędzy Walnymi Zebraniami Członków Okręgu.

2. Zarząd Okręgu tworzą:

1) Prezes Okręgu,

2) 3-7 członków wybranych przez Walne Zebranie Członków Okręgu,

3) Przewodniczący Zarządów Oddziałów

3. Zarząd Okręgu konstytuuje się, wybierając z pośród członków wybranych przez Walne Zebranie Członków Okręgu jednego lub dwóch Wiceprezesów Okręgu, Sekretarza Okręgu i Skarbnika Okręgu.

4. Posiedzenia Zarządu Okręgu odbywają się nie rzadziej, niż raz na miesiąc.

5. W posiedzeniach Zarządu Okręgu mają prawo uczestniczyć bez prawa głosowania:

1) Przewodniczący Komisji Rewizyjnej Okręgu lub wyznaczony przez niego członek Komisji;

2) osoby zaproszone.

§ 41

Do kompetencji Zarządu Okręgu należy reprezentowanie Okręgu i kierowanie jego bieżącą działalnością, zgodnie z uchwałami Walnego Zebrania Członków Okręgu i władz głównych ZPAP, a w szczególności:

1) opracowywanie planów pracy i sprawozdań z działalności Zarządu Okręgu,

2) opracowywanie i zatwierdzanie budżetów i rocznych sprawozdań finansowych Okręgu, oraz przedkładanie rocznych sprawozdań finansowych Okręgu do wiadomości Zarządu Głównego,

3) prowadzenie gospodarki finansowej i zarządzanie majątkiem i funduszami własnymi Okręgu oraz majątkiem i funduszami ZPAP, będącymi w administracji Okręgu na podstawie umów zawartych z Zarządem Głównym,

4) kierowanie działalnością gospodarczą Okręgu,

5) udzielanie pełnomocnictw w granicach kompetencji,

6) podejmowanie uchwał w sprawach członkowskich w trybie przewidzianym Regulaminem Przyjęć do ZPAP,

7) powoływanie i likwidacja Oddziałów,

8) powoływanie i odwoływanie rad i komisji problemowych,

9) zwoływanie Walnych Zebrań Członków Okręgu,

10) ogólny nadzór nad działalnością Oddziałów,

11) rozpatrywanie wniosków i postulatów członków oraz jednostek organizacyjnych Okręgu,

12) ustalanie wysokości składek członkowskich,

13) wykonywanie orzeczeń Sądów Koleżeńskich,

14) zatrudnianie pracowników dla prowadzenia spraw Okręgu.

§ 42

1. Komisja Rewizyjna Okręgu składa się z 3-5 członków wybranych przez Walne Zebranie Członków Okręgu.

2. Komisja Rewizyjna Okręgu konstytuuje się, wybierając ze swego grona Przewodniczącego, Wiceprzewodniczącego i Sekretarza.

3. Szczegółowe zasady i tryb działania Komisji Rewizyjnej Okręgu określa Regulamin Komisji Rewizyjnych, uchwalony przez Walny Zjazd Delegatów.

4. Posiedzenia Komisji Rewizyjnej Okręgu odbywają się w miarę potrzeby, nie rzadziej, niż raz na 3 miesiące.

§ 43

1. Do zadań Komisji Rewizyjnej Okręgu należy:

1) kontrola działalności Zarządu Okręgu i Zarządów Oddziałów oraz innych jednostek organizacyjnych Okręgu co do zgodności ze statutem, regulaminami i uchwałami władz zwierzchnich,

2) opiniowanie działalności Zarządu Okręgu i wnioskowanie w sprawie udzielania absolutorium poszczególnym członkom ustępującego Zarządu Okręgu.

2. Komisja Rewizyjna Okręgu może kontrolować wszystkie dokumenty Okręgu, a jej Przewodniczący lub wyznaczony przez niego członek Komisji, może brać udział w obradach innych władz Okręgu - z wyłączeniem obrad i orzeczeń Sądu Koleżeńskiego Okręgu.

§ 44

1. Sąd Koleżeński Okręgu składa się z 3-5 członków wybranych przez Walne Zebranie Członków Okręgu.

2. Sąd Koleżeński Okręgu konstytuuje się, wybierając ze swego grona Przewodniczącego, Wiceprzewodniczącego i Sekretarza.

3. Szczegółowe zasady i tryb działania Sądu Koleżeńskiego Okręgu określa Regulamin Sądów Koleżeńskich, uchwalony przez Walny Zjazd Delegatów.

4. Sąd Koleżeński Okręgu orzeka w pierwszej instancji w sprawach wymienionych w § 33 ust. 1, pkt. 1) i 2) statutu.

5. Sąd Koleżeński Okręgu orzeka kary wyszczególnione w postanowieniu § 34 ust. 1 i 2 statutu.

Rozdział XI

Oddziały

§ 45

1. Oddziały są jednostkami terenowymi ZPAP, działającymi w ramach organizacyjnych Okręgu i nie posiadającymi osobowości prawnej, zrzeszającymi co najmniej 15 członków rzeczywistych.

2. Oddziały są tworzone i rozwiązywane z mocy uchwały Zarządu Okręgu, na wniosek zainteresowanych członków. Oddział może również powstać w wyniku przekształcenia Okręgu.

3. Oddziały realizują na swoim terenie cele i zadania statutowe ZPAP w zakresie uchwalonym przez Walne Zebranie Członków Okręgu.

4. Działalnością Oddziału kieruje Zarząd Oddziału, składający się z Przewodniczącego i 2-3 członków wybranych na Walnym Zebraniu Członków Oddziału.

5. Oddział może dokonywać czynności w dziedzinie spraw gospodarczych i cywilno-prawnych na podstawie pełnomocnictw udzielonych mu przez Zarząd Okręgu.

Rozdział XII

Rady i Komisje problemowe

§ 46

1. Rady i komisje problemowe są jednostkami pomocniczymi ZPAP, tworzonymi przez władze ZPAP dla realizacji określonych zadań statutowych.

2. ZPAP może tworzyć następujące rady i komisje:

3) rady i komisje ZPAP - powoływane przez Walny Zjazd Delegatów lub Zarząd Główny,

4) rady i komisje Okręgu ZPAP - powoływane przez Walne Zebranie Członków Okręgu lub Zarząd Okręgu. 3. Rady i komisje problemowe mogą być kadencyjne lub czasowe.

4. W skład rad i komisji problemowych mogą wchodzić eksperci nie będący członkami ZPAP.

5. Zasady funkcjonowania rad i komisji problemowych oraz zakres udzielonych im uprawnień określa organ powołujący.

Rozdział XIII

Sekcje, Kluby, Koła

§ 47

1. Członkowie ZPAP w liczbie co najmniej 10 członków rzeczywistych, mogą zrzeszać się w sekcje, kluby, koła o zasięgu okręgowym.

2. Sekcje, kluby, koła mogą mieć także zasięg krajowy (ponadokręgowy), jeżeli zrzeszają co najmniej 50 członków rzeczywistych należących do co najmniej 3 Okręgów.

3. Powstanie i rozwiązanie jednostek organizacyjnych, o których mowa w ust. 1 i 2, wymaga rejestracji odpowiednio w Zarządzie Okręgu lub w Zarządzie Głównym.

4. Sekcje, kluby, koła swobodnie określają swą strukturę organizacyjną i zakres działalności w ramach celów statutowych ZPAP. W miarę potrzeby jednostki te uchwalają swoje regulaminy, które zatwierdza właściwy Zarząd ZPAP oraz dokonują wyboru swych władz lub przedstawicieli.

5. Właściwy Zarząd ZPAP może udzielić przedstawicielom tych jednostek Pełnomocnictwa do występowania w określonych sprawach.

Rozdział XIV

Majątek i zasady reprezentacji

§ 48

1. Majątek ZPAP mogą stanowić środki finansowe i rzeczowe, nieruchomości i ruchomości oraz prawa majątkowe, nabyte przez ZPAP w trakcie swej działalności.

2. Przychodami tworzącymi majątek ZPAP są:

1) składki członkowskie,

2) darowizny, dotacje, subwencje i zapisy, dokonane zgodnie z obowiązującym prawem,

3) wpływy z majątku ruchomego i nieruchomego,

4) wpływy z działalności gospodarczej,

5) odsetki od depozytów kapitałowych i inne wpływy,

6) środki finansowe z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej,

7) wpływy z odpłatnej działalności statutowej.

3. Dochody ZPAP, w tym zyski z działalności gospodarczej, przeznacza się na realizację zadań statutowych i na rozwój działalności gospodarczej.

4. Zarządzanie majątkiem wspólnym ZPAP należy do kompetencji Zarządu Głównego.

5. Majątek Okręgów ZPAP stanowią odpowiednio środki i przychody wymienione w ust. 1, ust. 2 pkt 1) - 6) oraz prawa majątkowe wynikające z umów zawartych z Zarządem Głównym ZPAP. Zarządzanie majątkiem Okręgu ZPAP należy do właściwości Zarządu Okręgu.

6. W wypadku likwidacji Okręgu, o jego majątku decyduje uchwała likwidacyjna podjęta przez Kolegium Prezesów Okręgów.

§ 49

1. Do reprezentowania ZPAP przy czynnościach prawnych skutkujących zobowiązaniami majątkowymi wymagana jest łączna reprezentacja Prezesa i Skarbnika ZPAP, albo Wiceprezesa i Skarbnika ZPAP.

2. Do reprezentowania Okręgu przy czynnościach prawnych skutkujących zobowiązaniami majątkowymi wymagana jest łączna reprezentacja Prezesa i Skarbnika Okręgu, albo Wiceprezesa i Skarbnika Okręgu.

3. W przypadku czynności innych niż wskazane w ustępie 1 lub 2 możliwa jest reprezentacja przez każdego członka Zarządu Głównego w przypadku ZPAP, albo członka Zarządu Okręgu w przypadku Okręgu.

§ 50

Zarząd Główny lub Zarząd Okręgu może ustanawiać pełnomocników do dokonywania pojedynczych czynności lub czynności określonego rodzaju.

Rozdział XV

Postanowienia końcowe

§ 51

1. Wnioski w sprawie zmiany statutu powinny być złożone na piśmie do Zarządu Głównego nie później niż na 4 miesiące przed terminem Walnego Zjazdu Delegatów.

2. Komisja Statutowa, za pośrednictwem Zarządu Głównego, obowiązana jest przekazać projekt zmiany statutu Zarządom wszystkich Okręgów nie później niż na 2 miesiące przed Walnym Zjazdem Delegatów.

3. Opinie i uwagi dotyczące projektu zmiany statutu winny być zgłoszone do Komisji Statutowej za pośrednictwem Zarządu Głównego nie później niż na 6 tygodni przed terminem Walnego Zjazdu Delegatów.

4. Komisja Statutowa, za pośrednictwem Zarządu Głównego, przekazuje ostateczną wersję projektu zmiany statutu Zarządom Okręgów nie później niż na 3 tygodnie przed terminem Walnego Zjazdu Delegatów.

5. Projekt zmiany statutu opracowuje i przedstawia na Walnym Zjeździe Delegatów Komisja Statutowa powołana przez poprzedni Walny Zjazd, a w wypadku jej nie powołania Komisja Statutowa powołana przez Zarząd Główny.

6. Komisja Statutowa działa do momentu zatwierdzenia nowego statutu przez sąd rejonowy.

§ 52

W przypadku podjęcia uchwały o rozwiązaniu ZPAP, Walny Zjazd Delegatów powołuje Komisję Likwidacyjną, która przeprowadza likwidację zgodnie z uchwalonymi przez Walny Zjazd wytycznymi.